1. Thế nào là phình động mạch chủ ngực?

Phình động mạch chủ ngực là tình trạng giãn rộng bất thường đoạn động mạch chủ - mạch máu lớn nhất trong cơ thể, chạy qua vùng ngực do sự suy yếu của thành mạch.

Khi thành động mạch chủ bị giãn, áp lực máu tác động lên thành mạch tăng lên, túi phình to dần theo thời gian. Trường hợp túi phình vỡ, người bệnh có thể bị xuất huyết ồ ạt trong lồng ngực, nếu không được cấp cứu nhanh có thể tử vong nhanh chóng.

Hình ảnh phình động mạch chủ

2. Dấu hiệu thường thấy ở bệnh phình động mạch chủ ngực

Giai đoạn đầu, phình động mạch chủ ngực thường không có dấu hiệu rõ ràng nên hầu như bệnh nhân không biết mình mắc bệnh. Tuy nhiên, khi túi phình to lên, người bệnh bắt đầu xuất hiện các triệu chứng đặc trưng sau:

2.1. Đau ngực hoặc đau lưng 

Người bệnh bị đau âm ỉ, nhói hoặc nặng tức vùng ngực, lưng trên hoặc giữa lưng. Cơn đau có thể kéo dài hoặc xuất hiện đột ngột, tăng lên khi vận động, hít sâu hoặc ho. Đây là dấu hiệu cho thấy thành mạch đang chịu áp lực lớn và có nguy cơ rách, vỡ túi phình.

Khi túi phình bị vỡ, bệnh nhân Đau ngực dữ dội cảm giác như dao đâm, đau lan ra lưng hoặc bụng, hạ huyết áp, khó thở, da tái nhợt, mất ý thức nhanh chóng. Đây là tình huống nguy kịch, đòi hỏi bệnh nhân cần được cấp cứu khẩn cấp, nếu không phẫu thuật ngay, tỷ lệ tử vong rất cao.

2.2. Khó thở và ho kéo dài 

Kích thước túi phình tăng lên sẽ chèn ép vào phổi hoặc khí quản. Đây là lý do khiến người bệnh dễ bị khó thở, thở khò khè hoặc ho trong thời gian dài. Tuy nhiên, các dấu hiệu này dễ bị nhầm lẫn với bệnh lý hô hấp nên người bệnh thường chủ quan bỏ qua, khiến việc chẩn đoán bị chậm trễ.

Bệnh nhân phình động mạch chủ ngực có dấu hiệu ho và khó thở trong thời gian dài

2.3. Khàn giọng và khó nuốt

Túi phình có thể đè lên dây thần kinh quặt ngược trái điều khiển dây thanh âm hoặc thực quản, gây khàn tiếng hoặc nuốt nghẹn. Đây là triệu chứng ít người nghĩ đến bệnh lý tim mạch, nhưng lại là dấu hiệu cảnh báo quan trọng của phình động mạch chủ ngực.

2.4. Mệt mỏi, chóng mặt, ngất

Khi túi phình gây rối loạn lưu lượng máu, người bệnh có thể gặp tình trạng huyết áp giảm, chóng mặt, mệt mỏi hoặc ngất xỉu. Nếu kèm theo đau ngực dữ dội, người bệnh cần được đưa đến bệnh viện để cấp cứu ngay lập tức.

3. Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh phình động mạch chủ ngực

Tại cơ sở y tế, bệnh nhân sẽ được chẩn đoán và điều trị phình động mạch chủ ngực như sau: 

3.1. Chẩn đoán

Để phát hiện chính xác bệnh, đánh giá mức độ tổn thương của động mạch chủ, bác sĩ sẽ chỉ định một số chẩn đoán hình ảnh như:

• Siêu âm tim: Quan sát rõ phần động mạch chủ gần tim, đặc biệt hữu ích đối với phình động mạch chủ lên. Hình ảnh siêu âm cũng giúp đánh giá hoạt động của van tim và lưu lượng máu đến tim.
• Chụp CT-Scanner ngực: Xác định kích thước và hình dạng túi phình, phát hiện được cả những túi phình nhỏ dù người bệnh chưa xuất hiện triệu chứng.
• Chụp MRI ngực: Cho hình ảnh chi tiết về cấu trúc thành động mạch và các cơ quan xung quanh, giúp đánh giá mức độ tổn thương mô mềm và nguy cơ vỡ mạch. 

3.2. Điều trị

Dựa trên kết quả chẩn đoán về kích thước, tốc độ phát triển của túi phình và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp như:

3.2.1. Điều trị nội khoa

Đối với túi phình có đường kính dưới 5cm, người bệnh thường được chỉ định theo dõi định kỳ kết hợp điều trị nội khoa. Mục tiêu của điều trị nhằm kiểm soát huyết áp, giảm áp lực lên thành mạch và làm chậm tiến triển phình mạch.

Bác sĩ thường chỉ định một số loại thuốc như: 

• Thuốc hạ huyết áp nhóm beta-blocker: Giảm sức co bóp của tim.
• Thuốc giảm cholesterol: Ngăn ngừa xơ vữa.
• Thuốc giãn mạch: Giảm căng thẳng cho thành mạch.

Người bệnh cần tái khám 3 - 6 tháng/lần để theo dõi kích thước túi phình bằng siêu âm hoặc CT-Scanner.

Sau điều trị, bệnh nhân được bác sĩ hướng dẫn theo dõi sức khỏe và hẹn lịch tái khám

3.2.2. Can thiệp ngoại khoa

Khi túi phình có kích thước trên 5.5 cm hoặc phát triển nhanh, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật bằng một trong 2 phương pháp:

• Mổ mở:

Người bệnh sẽ được loại bỏ đoạn mạch bị phình và thay bằng ống ghép nhân tạo. Phương pháp này thường chỉ áp dụng cho bệnh nhân có sức khỏe ổn định và túi phình nằm ở vị trí thuận lợi cho việc mổ mở.

• Can thiệp nội mạch:

Bác sĩ sẽ đưa ống ghép stent graft qua động mạch đùi rồi di chuyển đến vị trí phình để gia cố thành mạch từ bên trong. Đây là phương pháp ít xâm lấn, khả năng phục hồi nhanh, thường được áp dụng với bệnh nhân lớn tuổi hoặc có bệnh nền.

3.3. Chăm sóc và phòng ngừa tái phát sau điều trị

Sau khi điều trị phình động mạch chủ ngực, người bệnh cần tuân thủ chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng lành mạnh để tránh tái phát:

• Kiểm soát tốt chỉ số huyết áp và mỡ máu.
• Ngừng hút thuốc lá và hạn chế tiêu thụ đồ uống chứa cồn.
• Ăn nhiều rau xanh, cá, trái cây, giảm thực phẩm giàu cholesterol.
• Tập thể dục hàng ngày với các bài tập vừa sức như hít thở sâu, yoga, đi bộ chậm,...
• Tái khám định kỳ theo lịch hẹn từ bác sĩ để theo dõi túi phình và tình trạng van tim.

Bệnh phình động mạch chủ ngực nếu được phát hiện sớm để can thiệp ngay sẽ giúp tăng tiên lượng sống. Ngược lại, nếu vỡ động mạch trước khi can thiệp, người bệnh có nguy cơ tử vong nhanh chóng.

Hầu hết trường hợp mắc bệnh phình động mạch chủ ngực đều phát hiện muộn nên người bệnh phải đối mặt với nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Để tránh tình trạng này, khám tim mạch mạch định kỳ được chuyên gia y tế khuyến nghị là giải pháp tối ưu.

Để đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC, quý khách hàng có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56.