1. Nhận biết bé bị tiêu chảy do bú mẹ

Nuôi con bằng sữa mẹ mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe và hệ miễn dịch của trẻ nhưng đôi khi, trẻ bú mẹ có thể bị tiêu chảy. Dưới đây là những dấu hiệu thường thấy khi trẻ sơ sinh bú mẹ bị tiêu chảy cần chú ý:

• Tần suất đi ngoài tăng bất thường: Nếu trẻ bị đi ngoài quá 4 lần/ngày, kèm theo tình trạng phân lỏng nhiều nước, mẹ cần nghĩ đến nguy cơ trẻ bị tiêu chảy.
• Hình dạng và màu sắc phân thay đổi: Tiêu chảy thường khiến phân trở nên loãng, nhiều nước, có thể có bọt, màu xanh hoặc kèm chất nhầy.
• Triệu chứng đi kèm: Ngoài thay đổi phân, trẻ có thể xuất hiện các dấu hiệu như: quấy khóc, bỏ bú, bụng sôi nhiều, nôn trớ, sốt nhẹ hoặc mất nước (khô môi, mắt trũng, tiểu ít).

Trẻ sơ sinh bú mẹ bị tiêu chảy có tần suất đi ngoài tăng bất thường

2. Trẻ sơ sinh bú mẹ bị tiêu chảy là do đâu?

Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh luôn là nỗi lo lắng của nhiều bậc cha mẹ, đặc biệt khi bé đang bú mẹ hoàn toàn. Tình trạng này có thể do một số nguyên nhân như:

2.1. Cho bé bú sai cách

Một trong những nguyên nhân thường gặp là cách bú chưa đúng. Nếu bé chỉ bú phần sữa đầu (nhiều nước, ít chất béo), phân thường lỏng hơn và có thể dễ nhầm với tiêu chảy. Ngoài ra, tư thế bú không chuẩn khiến bé nuốt phải nhiều không khí, gây đầy bụng, rối loạn tiêu hóa và đi ngoài nhiều lần.

2.2. Mẹ ăn uống không khoa học

Thực phẩm mẹ nạp vào có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sữa. Nếu mẹ ăn nhiều đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ, sử dụng cà phê, rượu bia hoặc các thực phẩm dễ gây kích ứng, trẻ có thể phản ứng bằng cách đi ngoài phân lỏng. Điều này giống như hệ tiêu hóa non nớt của bé đang phải xử lý những tác động gián tiếp từ khẩu phần ăn của mẹ.

Mẹ ăn uống không lành mạnh có thể ảnh hưởng đến nguồn sữa cho bé

2.3. Bé bị nhiễm khuẩn do núm vú

Núm vú mẹ không được vệ sinh sạch sẽ hoặc dụng cụ hỗ trợ bú (như máy hút sữa, bình trữ sữa) không đảm bảo vô trùng có thể trở thành nguồn lây nhiễm vi khuẩn. Khi bú, bé dễ mắc tiêu chảy do nhiễm khuẩn đường ruột. Đây là nguyên nhân cần đặc biệt chú ý vì dễ dẫn đến tiêu chảy cấp, thậm chí mất nước nặng.

2.4. Tác dụng phụ do mẹ uống thuốc

Một số loại thuốc mẹ sử dụng trong giai đoạn cho con bú (kháng sinh, thuốc nhuận tràng, thuốc hạ sốt...) có thể bài tiết qua sữa. Trẻ bú vào có nguy cơ rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, thậm chí dị ứng. Do đó, mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào trong thời kỳ cho con bú.

3. Gợi ý cách cải thiện tình trạng tiêu chảy ở trẻ sơ sinh

Tiêu chảy kéo dài khiến cơ thể bé mất nước, suy nhược và sức khỏe yếu hơn khiến mẹ lo lắng. Tuy nhiên, nếu mẹ biết cách xử lý đúng thì rất nhanh bé sẽ hồi phục và ăn uống, sinh hoạt lại bình thường. Vậy nên nếu phát hiện bé có dấu hiệu tiêu chảy do bú sữa, mẹ cần:

3.1. Xác định nguyên do gây tiêu chảy và có cách xử lý phù hợp

Tìm nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bú mẹ bị tiêu chảy là điều đầu tiên cần làm. Bé có bú sai cách không? Mẹ có ăn phải thực phẩm dễ gây kích ứng không? Hay dụng cụ hỗ trợ bú chưa được vệ sinh sạch sẽ? Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp mẹ điều chỉnh kịp thời, cụ thể:

• Nếu bé bú sai cách, mẹ cần điều chỉnh tư thế để bé bú đủ cả sữa đầu và sữa cuối.
• Nếu chế độ ăn của mẹ chưa hợp lý, nên hạn chế đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ, cà phê hay thức uống có cồn.
• Nếu nghi ngờ nhiễm khuẩn, mẹ phải vệ sinh sạch núm vú và dụng cụ hút sữa, tiệt trùng bình sữa trước khi cho bé bú.

3.2. Theo dõi sức khỏe của bé

Ngoài việc theo dõi số lần đi ngoài, mẹ còn cần quan sát tổng thể sức khỏe của bé: bé có bú ít đi không, có quấy khóc, nôn trớ, sốt hay khô môi không? Việc quan sát kỹ lưỡng giúp phát hiện sớm tình trạng mất nước - một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của tiêu chảy. Ngoài ra, mẹ nên ghi lại số lần bé đi ngoài, tính chất phân để cung cấp thông tin chính xác cho bác sĩ nếu cần.

Mẹ cần theo dõi sức khỏe em bé có biểu hiện bất thường nào không

3.3. Cho bé kiểm tra y tế nếu có dấu hiệu bất thường

Nếu bé đi ngoài liên tục hơn, phân toàn nước, kèm dấu hiệu mất nước (mắt trũng, tiểu ít, thóp lõm, môi khô) hoặc sốt cao, quấy khóc không dứt, trẻ li bì, bỏ bú, cha mẹ tuyệt đối không nên chần chừ. Đây là thời điểm cần đưa bé đi khám bác sĩ để được điều trị kịp thời. Trì hoãn có thể khiến tình trạng mất nước và rối loạn điện giải tiến triển nhanh, gây nguy hiểm cho tính mạng của trẻ.

4. Chữa tiêu chảy cho bé mẹ cần lưu ý gì?

Nhiều trường hợp chỉ là rối loạn nhẹ và có thể tự cải thiện nhưng nếu không theo dõi và xử trí đúng cách, bé rất dễ rơi vào tình trạng mất nước, suy kiệt. Vì vậy, khi chữa trị, mẹ cần lưu ý:

• Bù nước và dinh dưỡng kịp thời: Cho trẻ bú nhiều hơn bình thường, chia thành nhiều cữ bú nhỏ để bù nước, bổ sung dinh dưỡng và năng lượng. 
• Giữ vệ sinh vùng da và phòng ngừa hăm tã: Tiêu chảy khiến mông bé thường xuyên ẩm ướt, dễ bị hăm và nhiễm khuẩn. Mẹ cần vệ sinh sạch vùng mông, hậu môn bằng nước ấm, lau khô thoáng, có thể thoa kem chống hăm để bảo vệ da bé.

Mẹ cần vệ sinh vùng da ngứa như mông, bẹn cho bé thường xuyên

• Không tự ý dùng thuốc: Việc tự ý dùng thuốc hoặc áp dụng mẹo dân gian có thể khiến tình trạng tiêu chảy ở trẻ trầm trọng hơn.
• Đảm bảo vệ sinh trong chăm sóc: Tiêu chảy dễ lây lan, vì vậy cha mẹ phải rửa tay sạch bằng xà phòng sau khi thay tã. Chăn, gối, nệm, khăn của trẻ nên giặt riêng và thường xuyên để tránh vi khuẩn phát triển.

Tình trạng trẻ sơ sinh bú mẹ bị tiêu chảy không nên xem nhẹ, bởi hệ tiêu hóa và sức đề kháng của bé còn non nớt. Cha mẹ cần quan sát kỹ, đảm bảo cho bé bú đủ để bù nước, giữ vệ sinh và đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường. Sự quan tâm đúng cách và kịp thời sẽ giúp con nhanh chóng khỏe lại, đồng thời hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm. 

Một địa chỉ y tế chất lượng, được nhiều người đánh giá cao và lựa chọn cha mẹ có thể tham khảo là chuyên khoa Nhi thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám sớm tại MEDLATEC, Quý khách có thể gọi đến hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ chi tiết hơn.