Công nghệ số - “Cú nhảy vọt” trong thế kỷ 21 của ngành Chẩn đoán hình ảnh 

Y tế thông minh với nhiệm vụ chuyển đổi số đã trở thành vấn đề cốt lõi trong lộ trình phát triển y tế của các quốc gia. Tại Việt Nam, chuyển đổi số ngày càng là mục tiêu cấp bách đối với mọi đơn vị y tế công lập và tư nhân. Trong đó, ngành Chẩn đoán hình ảnh được ví như “bức tranh” chuyển đổi số toàn cảnh, sắc nét và đa màu nhất. 

Với sự tham dự của đông đảo chuyên gia “gạo cội”, đây là Hội nghị đầu tiên về chuyển đổi số trong Chẩn đoán hình ảnh 

Ngành Chẩn đoán hình ảnh với tiền thân là X-quang (tên gọi của kỹ thuật lâu đời và cơ bản nhất) được ra đời năm 1895 đã trở thành phát minh vĩ đại, là phương tiện đầu tiên có thể “nhìn thấu” vào sâu bên trong cơ thể con người nhằm phát hiện các vấn đề bất thường. Song hành cùng sự phát triển của khoa học công nghệ, các phương pháp chẩn đoán hình ảnh mới như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT Scanner), chụp cộng hưởng từ (MRI) đã dần xuất hiện và tạo nên sự “bùng nổ” về kỹ thuật hình ảnh. 

Nhận định về chặng đường phát triển của Chẩn đoán hình ảnh tại Việt Nam, GS.TS Phạm Minh Thông - Chủ tịch Hội Điện quang và Y học hạt nhân Việt Nam cho biết: “Từ những năm 80 khi tôi bắt đầu được học và tiếp cận với lĩnh vực này, đến nay sau hơn 40 năm đã có những thay đổi không thể ngờ tới nhờ các công nghệ mới được ứng dụng”. 

Trải qua hơn 1 thế kỷ, hiện nay, ngành Chẩn đoán hình ảnh với sự xuất hiện của công nghệ kỹ thuật số đã ngày càng nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị bệnh cho người dân.  

Phó Tổng Giám đốc Đoàn Đăng Khoa - FPT Smart Cloud: “Điện toán đám mây Cloud và trí tuệ nhân tạo AI là 2 ứng dụng công nghệ quan trọng trong xu hướng phát triển công nghệ số của Chẩn đoán hình ảnh”. 

Trong khuôn khổ Hội nghị, ThS.KS Trần Văn Tuyên - Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế; Trưởng ban Tổ chức Hội viên, Hội Tin học Y tế Việt Nam đã chỉ ra 5 yếu tố chuyển đổi số đóng vai trò quan trọng đã, đang và sẽ trở thành xu hướng phát triển của Chẩn đoán hình ảnh trong tương lai:  

• Chuyển đổi số về quy trình chuyên môn (SOP): Giúp tiết kiệm thời gian, nâng cao năng lực chăm sóc, quản lý bệnh nhân và tăng cường chất lượng điều trị bệnh; 
• Chuyển đổi số về quy trình khai thác, lưu trữ hình ảnh y tế: Nhằm quản lý kho lưu trữ hình ảnh đảm bảo tiêu chuẩn và các vấn đề an toàn bảo mật thông tin, qua đó gia tăng khả năng truy cập mọi lúc mọi nơi; 
• Ứng dụng công nghệ Web-base: Hỗ trợ trả kết quả hình ảnh thông minh, hội chẩn hình ảnh trực tuyến, homecare - chăm sóc y tế từ xa; 
• Ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI: Giải quyết bài toán thiếu hụt nguồn nhân lực y tế và chất lượng chuyên môn chưa đồng đều ở các địa phương; 
• Ứng dụng Internet vạn vật iOMT (máy siêu âm cầm tay, máy chụp X-quang di động, điện tâm đồ có kết nối wifi…): Giải pháp ưu việt giúp đẩy mạnh mô hình homecare - chăm sóc y tế từ xa. 

Chuyển đổi số trong Chẩn đoán hình ảnh: “Không chỉ là chuyển đổi công nghệ thông tin!” 

Nhấn mạnh về vai trò quan trọng, cấp thiết của chuyển đổi số trong lĩnh vực Chẩn đoán hình ảnh và toàn ngành Y tế nói chung, PGS.TS Nguyễn Viết Nhung - Phó Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam khẳng định: “AI không thể thay thế thầy thuốc, nhưng thầy thuốc sử dụng AI sẽ thay thế các thầy thuốc không sử dụng AI”.  

Qua đó có thể thấy rằng, chuyển đổi số là mục tiêu không thể chậm trễ, thế nhưng, để đạt được hiệu quả và thành công đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực vượt bậc của các cơ sở y tế, cùng quyết tâm cải tiến, không ngại thay đổi những quy trình truyền thống đã “đi vào lối mòn” của toàn bộ đội ngũ nhân sự y tế. 

PGS.TS Nguyễn Viết Nhung: “Chuyển đổi số không chỉ là áp dụng công nghệ thông tin, cần hiểu đúng rằng cần chuyển đổi rất nhiều thứ, đó là chuyển đổi cả một thói quen, một cơ quan/đơn vị dựa trên sự phát triển của khoa học công nghệ” 

Trong quyết định số 2491/QĐ-BYT, Bộ Y tế đã phê duyệt đề án thực hiện nhiệm vụ trọng tâm về chuyển đổi số giai đoạn 2023 - 2025, định hướng 2030. Theo đó, tại Hội nghị, ThS.KS Trần Văn Tuyên đã có phần trình bày về 6 định hướng chuyển đổi số toàn diện của Bộ Y tế trong giai đoạn sắp tới, cụ thể như sau: 

• Xây dựng và ban hành kết cấu chi phí công nghệ thông tin trong giá dịch vụ khám, chữa bệnh; 
• Đẩy mạnh hồ sơ bệnh án/hồ sơ sức khỏe/sổ sức khỏe điện tử; 
• Tăng cường triển khai các mô hình bác sĩ gia đình, home-care; 
• Đẩy mạnh kho dữ liệu hình ảnh y tế tại trung ương và địa phương;  
• Phát triển ứng dụng công nghệ thông tin (Cloud, VR, AR…) trong chẩn đoán hình ảnh; 
• Củng cố chính sách về lưu trữ và an toàn, bảo mật dữ liệu y tế. 

ThS.KS Trần Văn Tuyên - Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế; Trưởng ban Tổ chức Hội viên, Hội Tin học Y tế Việt Nam báo cáo tại Hội nghị 

Những định hướng được đưa ra từ Bộ Y tế là “đòn bẩy” thúc đẩy mạnh mẽ các đơn vị, cơ sở y tế tại Việt Nam trên hành trình ngày càng tiệm cận và chinh phục thành công thêm nhiều thành tựu số trong khám chữa bệnh phục vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân. 

Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh MEDLATEC: Tiên phong “khai phá miền đất” công nghệ số phục vụ cộng đồng 

Trong những năm qua, chính sách thúc đẩy chuyển đổi số trong Y tế ra đời giúp sự phát triển công nghệ số không phân biệt đơn vị y tế công lập hay tư nhân. Nhờ vậy, song hành cùng y tế công, nhiều đơn vị tư nhân quyết tâm dồn mọi nguồn lực triển khai chuyển đổi số nhằm cải thiện năng lực cung cấp dịch vụ phục vụ người dân, trong đó nổi bật phải kể đến Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh MEDLATEC.  

Xuất phát từ thực trạng nguồn nhân lực y tế nước ta còn thiếu hụt, cùng sự mất cân bằng về trình độ chuyên môn giữa cơ sở y tế địa phương với đơn vị tuyến Trung ương, Hệ thống Y tế MEDLATEC dành nhiều tâm huyết phát triển thành công Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh. Mô hình được hoạt động như một đơn vị “đầu não” kết nối chuyên gia và công nghệ chẩn đoán tiên tiến với người dân mọi miền đất nước.  

Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh MEDLATEC ra đời đưa Chẩn đoán hình ảnh trở thành lĩnh vực tiếp theo khẳng định thế mạnh cận lâm sàng của MEDLATEC bên cạnh Xét nghiệm 

Thông tin ThS.KS Trần Văn Tuyên - Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế; Trưởng ban Tổ chức Hội viên, Hội Tin học Y tế Việt Nam cung cấp tại Hội nghị: “Hiện nay, tại Việt Nam, trên toàn quốc chỉ có 21 cơ sở khám chữa bệnh triển khai công nghệ PACS không in phim chẩn đoán hình ảnh”. Theo đó, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh MEDLATEC vinh dự là một trong số đó.  

Với tư duy cởi mở, tiến bộ và tinh thần quyết tâm “khai phá” công nghệ tiên tiến của đội ngũ Ban lãnh đạo MEDLATEC, những thành tựu số ưu việt nhất đã được triển khai và ứng dụng hiệu quả tại Trung tâm, cụ thể như sau: 

1/ Sử dụng hệ thống lưu trữ và truyền tải hình ảnh PACS thay thế phim nhựa truyền thống  

Nhờ PACS, Trung tâm có thể lưu trữ kho tàng dữ liệu bệnh án “khổng lồ” làm cơ sở chẩn đoán, điều trị bệnh cho người dân. Những phiền hà từ công tác lưu trữ hồ sơ giấy được giảm thiểu tối đa, đồng thời có thể tiết kiệm đáng kể chi phí in phim nhựa cho người dân. 

2/ Ứng dụng nền tảng công nghệ Web-cloud không giới hạn các thiết bị 

Công nghệ này giúp vận hành hệ thống lưu trữ, truyền tải hình ảnh trực tuyến và đáp ứng kết nối từ xa mọi lúc, mọi nơi. Yếu tố “không khoảng cách” được thể hiện rõ rệt khi bệnh án được hiển thị hoàn toàn qua nền tảng số, từ đó bệnh nhân chỉ cần quét mã QR Code để có thể truy cập nhận kết quả tức thì.  

Đồng thời, nhờ thành tựu kết nối không giới hạn của Web-cloud, Trung tâm đã Triển khai hiệu quả mô hình hội chẩn liên viện giúp các chuyên gia, bác sĩ và người dân dễ dàng trao đổi, chẩn đoán tức thì. 

Ngay tại trụ sở chính của đơn vị (270 Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội), các chuyên gia, bác sĩ có thể kết nối cùng mạng lưới chuyên gia giàu kinh nghiệm trên cả nước để đưa ra hướng điều trị cuối cùng cho bệnh nhân ở mọi miền Tổ quốc  

Nhờ sự đột phá trong cách thức tổ chức, hiện nay, Trung tâm nhận được sự tín nhiệm hợp tác của đông đảo cơ sở y tế trên toàn quốc như Bệnh viện Đại học Y dược Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), Bệnh viện Đa khoa Hà Nội - Cao Bằng, Bệnh viện Đa khoa Tân Dân - Bắc Giang… và thực hiện đọc phim hội chẩn cho trung bình hơn 5.000 ca mỗi ngày. 

Không chỉ tại MEDLATEC, chắc chắn rằng, với sự quan tâm, hỗ trợ của các Bộ/Ban/Ngành, “bức tranh” chuyển đổi số trong Chẩn đoán hình ảnh sẽ còn có những bước phát triển vượt bậc, hỗ trợ đắc lực các chuyên gia, bác sĩ trong quá trình chẩn đoán, điều trị bệnh và là “chìa khóa vàng” giúp người dân Việt Nam có cơ hội được thụ hưởng dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao, nhanh chóng và tiện ích nhất.