1. Nhu cầu dinh dưỡng cho bé dưới 1 tuổi

Trẻ trong năm đầu tiên sau khi sinh sẽ có sự phát triển nhanh chóng cả về cân nặng lẫn chiều cao. Theo số liệu nghiên cứu, trẻ 1 tuổi sẽ có sự phát triển cân nặng gấp 3 lần so với lúc mới sinh, chiều cao cũng gấp hoảng 1,5 lần. Để có sự phát triển đột phá này, nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi khá đa dạng các nhóm chất.

Trẻ dưới 1 tuổi có nhu cầu dinh dưỡng cao để phát triển

Cụ thể nhu cầu cơ thể trẻ dưới 1 tuổi với các nhóm chất cơ bản như sau:

1.1. Nhu cầu năng lượng

Sữa mẹ có khả năng đáp ứng được nhu cầu về năng lượng của trẻ trong 6 tháng đầu, trong đó 50% phục vụ nhu cầu chuyển hóa cơ bản, 25% cho các hoạt động và 25% cho quá trình phát triển. Khi trẻ lớn hơn 6 tháng tuổi, dinh dưỡng từ sữa mẹ đã không đủ đáp ứng nên cần bổ sung thêm từ ngoài bằng sữa bột hoặc các bữa ăn dặm.

1.2. Nhu cầu protein

Nhu cầu protein ở trẻ độ tuổi dưới 1 tuổi khá cao do sự phát triển lớn của xương, mô và cơ. Nguồn sữa mẹ cung cấp đủ nhu cầu protein với trẻ dưới 6 tháng tuổi, trẻ lớn hơn sẽ cần nhiều hơn nên cần cung cấp từ nguồn thực phẩm.

Các thực phẩm giàu protein trẻ có thể bổ sung ăn dặm như: sữa, trứng, thịt,…

Trẻ 6 tháng đầu được cấp đủ protein từ bú sữa mẹ

1.3. Nhu cầu chất béo

Chất béo giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ trong 1 năm đầu đời. Nhu cầu về lipid ở trẻ độ tuổi sau 6 tháng tuổi phụ thuộc vào lượng chất béo có trong sữa mẹ và trẻ bú trước đó. Do vậy, các chuyên gia khuyên rằng với trẻ bắt đầu ăn dặm, cha mẹ nên sử dụng lượng chất béo vừa đủ để tránh trẻ bị giảm lượng chất béo đột ngột khi sữa mẹ không đủ.

1.4. Nhu cầu glucid và Vitamin

Glucid có vai trò cung cấp năng lượng, cùng với Vitamin tham gia vào nhiều hoạt động phát triển của trẻ. Với Vitamin tan trong nước, trẻ sẽ được cấp đủ qua sữa mẹ nếu mẹ có chế độ ăn đầy đủ. Với Vitamin tan trong dầu, trẻ dưới 1 tuổi nên bổ sung đủ từ sữa mẹ cùng thức ăn dặm.

Trong đó, nhu cầu về Vitamin A là 375 g/ngày, nhu cầu Vitamin D là 200 IU/ngày sau khi trẻ sinh.

1.5. Nhu cầu chất khoáng

Trẻ dưới 1 tuổi cũng có nhu cầu lớn về các loại chất khoáng như kẽm, sắt, canxi,… Với canxi, hầu hết trẻ dưới 1 tuổi được cung cấp đủ từ sữa mẹ, song cần bổ sung thêm Vitamin để trẻ hấp thu canxi tốt hơn.

Trẻ cần chất khoáng như canxi, kẽm, sắt để phát triển

Với sắt, trẻ sinh ra khỏe mạnh đủ cân sẽ đủ lượng sắt dự trữ trong 3 tháng đầu, sau đó cần ăn dặm bổ sung thêm khi trên 6 tháng tuổi. Với trẻ sinh non, nhẹ cần thì cần dùng viên uống sắt để phòng ngừa thiếu máu, nguy cơ thiếu sắt ở những trẻ này cao hơn bình thường.

Với kẽm, khoáng chất này tham gia vào hệ miễn dịch, giúp trẻ ăn ngon miệng ăn, ăn dặm tốt hơn. Chất này cũng nên bổ sung trong dinh dưỡng khi trẻ ăn dặm hoặc dùng sữa ngoài.

2. Chế độ dinh dưỡng cho bé dưới 1 tuổi

Nhu cầu dinh dưỡng và kích thước dạ dày của trẻ sau sinh lớn dần, để đáp ứng nhu cầu này các chuyên gia khuyến cáo chế độ bú sữa và dinh dưỡng ở trẻ độ tuổi này như sau:

• Trẻ từ khi sinh đến khi 2 tuần tuổi: Cho trẻ bú 15ml sữa trong những ngày đầu sau đó tăng lên 30 - 90ml.

• Trẻ từ 2 tuần đến 2 tháng tuổi: cho trẻ bú 60 - 120ml sữa mỗi ngày.

• Trẻ từ 2 - 4 tháng tuổi: Cho trẻ bú 120 - 180 ml sữa mỗi ngày

• Trẻ từ 4 - 6 tháng tuổi: Trừ bú từ 120 - 240 ml sữa mỗi ngày, có thể kết hợp ăn dặm sớm nếu trẻ đã ngồi vững, trên 6kg cân nặng.

Nên cho trẻ ăn dặm khi trẻ ngồi vững và muốn ăn

• Trẻ từ 6 - 12 tháng tuổi: Cho trẻ bú 240ml sữa mỗi ngày, ngoài ra cần cho trẻ tập ăn dặm. Nên bắt đầu bằng các thực phẩm mềm như ngũ cốc, ra củ, thịt, trái cây xay nhuyễn rồi chuyển dần sang nghiền và sắt nhỏ.

Trên đây là chế độ dinh dưỡng chuẩn, với trẻ lớn nhanh, tăng cân nặng nhiều hoặc trẻ chậm lớn hơn có thể linh hoạt thay đổi tùy theo nhu cầu dinh dưỡng của trẻ.

3. Giải đáp thắc mắc về dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi

Trẻ dưới 1 tuổi còn nhỏ và chưa thể hiện được rõ ràng mong muốn của bản thân, do vậy không ít mẹ bối rối về việc chăm sóc và cho trẻ ăn. Dưới đây là một số thắc mắc được các chuyên gia giải đáp.

3.1. Thiết lập lịch trình bú và ăn cho trẻ thế nào?

Để thiết lập lịch trình bú và ăn cho trẻ dưới 1 tuổi, mẹ nên dựa trên nhu cầu trẻ với các dấu hiệu cho thấy trẻ đói bụng sau:

• Bé đưa tay vào miệng mút.

• Bé sờ quanh ngực của mẹ để tìm núm vú.

• Bé quấy khóc nhiều.

• Bé liếm môi, bặm môi nhiều.

Trẻ khi lớn hơn được 3 tháng tuổi trở đi, trẻ sẽ tạo được lịch trình ăn ngủ đều đặn hơn phù hợp với sinh hoạt của cả hai mẹ con.

Dinh dưỡng tốt giúp trẻ phát triển đầy đủ cả về thể chất lẫn trí tuệ

3.2. Khi nào cho trẻ ăn dặm?

Không có độ tuổi chuẩn nhất định, mẹ nên cho trẻ ăn dặm khi có dấu hiệu trẻ sẵn sàng sau:

• Trẻ 6 tháng tuổi trở lên.

• Trẻ kiểm soát tốt được vùng đầu - cổ.

• Trẻ cố với lấy thức ăn.

• Trẻ nặng trên 6 kg.

• Trẻ thích thú muốn thử những thứ bố mẹ ăn.

3.3. Chọn thực phẩm cho trẻ ăn dặm như thế nào?

Thứ tự loại thực phẩm cho trẻ ăn dặm không quá quan trọng, tuy nhiên cần lưu ý xay nhuyễn cho trẻ tập ăn. Mỗi loại thực phẩm ăn dặm nên cho trẻ làm quen trong 3 - 5 ngày trước khi chuyển sang thực phẩm khác hoặc kết hợp thêm.

Nếu trẻ ăn dặm có hiện tượng dị ứng thực phẩm như: phát ban trên da, trẻ tiêu chảy, buồn nôn,… thì cần tránh tiếp tục sử dụng.

Chế độ dinh dưỡng cho bé dưới 1 tuổi đúng chuẩn khoa học sẽ giúp cung cấp đầy đủ dưỡng chất để bé phát triển toàn diện. Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa chỉ uy tín của các bậc cha mẹ. Ngoài thăm khám các bệnh lý từ cơ bản đến chuyên sâu, MEDLATEC còn đáp ứng đầy đủ các gói khám vi chất cho trẻ.

Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012, tiêu chuẩn CAP (College of American Pathologists) ngày 7/1/2022 đảm bảo thực hiện chính xác và nhanh chóng các xét nghiệm vi chất liên quan như xét nghiệm định lượng sắt, xét nghiệm định lượng vitamin D, xét nghiệm vi chất như kẽm, magie,... hỗ trợ tối đa cho bác sĩ trong quá trình thăm khám và điều trị.

Nếu còn thắc mắc cần hỗ trợ về chăm sóc và dinh dưỡng cho bé, hãy liên hệ với MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn.