1. Nguyên nhân dương tính trong nghiệm pháp phản hồi gan tĩnh mạch cổ

1.1. Thế nào là phản hồi gan tĩnh mạch cổ?

Phản hồi gan tĩnh mạch cổ xảy ra khi tăng áp lực tĩnh mạch chủ hoặc tĩnh mạch gan do tắc nghẽn lưu thông máu. Trong quá trình thăm khám vùng bụng, khi bác sĩ ấn vào vị trí của gan sẽ xuất hiện phản ứng phồng lên ở tĩnh mạch cổ.

Tổn thương gan có thể gây nên tình trạng nổi tĩnh mạch cổ khi thử nghiệm phản hồi gan tĩnh mạch cổ

1.2. Nguyên nhân gây nên hiện tượng phản hồi gan tĩnh mạch cổ

Phản hồi gan tĩnh mạch cổ thường đi kèm tình trạng đau bụng, gan to,... và là kết quả của:

- Suy tim phải.

- Hở van 3 lá.

- Xơ gan.

- Bệnh viêm màng ngoài tim co thắt.

- Hội chứng Budd-Chiari.

Những yếu tố trên đây là nguyên nhân gia tăng áp lực lên tĩnh mạch gan với dấu hiệu lâm sàng được thể hiện là phản hồi gan tĩnh mạch cổ và gan to.

2. Cách thức thực hiện và ý nghĩa kết quả nghiệm pháp phản hồi gan tĩnh mạch cổ

2.1. Cách thức kiểm tra phản hồi gan tĩnh mạch cổ

Khi có dấu hiệu nghi ngờ vấn đề về gan hoặc bệnh tim mạch hoặc bệnh gan, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh nằm ở tư thế nghiêng 45 độ. Bác sĩ sẽ dùng tay ấn hạ sườn phải khoảng 10 giây sau đó người bệnh sẽ trở về trạng thái hít thở như bình thường.

Với các trường hợp dương tính với nghiệm pháp phản hồi gan tĩnh mạch cổ, người bệnh sẽ bị đau ở gan, nổi rõ tĩnh mạch cổ, khó thở. Đây chính là kết quả từ việc tăng áp lực máu tại mạch máu trong gan và tĩnh mạch lớn.

Người bệnh được thực hiện nghiệm pháp phản hồi gan tĩnh mạch cổ

2.2. Đánh giá kết quả nghiệm pháp phản hồi gan tĩnh mạch cổ

Sau khi thực hiện nghiệm pháp phản hồi gan tĩnh mạch cổ để bổ sung thêm vào kết luận của chẩn đoán, bác sĩ có thể thực hiện thêm:

- Đo áp lực tĩnh mạch trung tâm

Tăng áp lực tĩnh mạch gan khiến cho tĩnh mạch cổ nổi rõ, gan to và xuất hiện một số triệu chứng ứ máu. Đây là dấu hiệu phản ánh bệnh xơ gan, suy tim phải.

- Chẩn đoán hình ảnh

Kết quả từ Doppler tĩnh mạch, siêu âm gan, chụp MRI giúp bác sĩ xác định mức độ tổn thương và tình trạng ứ máu, nhờ đó bác sĩ có căn cứ kết luận đúng về vị trí và mức độ tác động của phản hồi gan tĩnh mạch cổ.

Từ đó kết hợp với kết quả thực hiện nghiệm pháp phản hồi gan tĩnh mạch cổ bác sĩ sẽ đưa ra kết luận chẩn đoán bệnh.

2.3. Ý nghĩa của kết quả kiểm tra phản hồi gan tĩnh mạch cổ

Với người có điều kiện sức khỏe bình thường, khi bác sĩ thăm khám phản ứng tĩnh mạch cổ sẽ thấy hiện tượng căng một chút nhưng nhanh chóng trở lại bình thường. Trường hợp phản hồi gan tĩnh mạch cổ dương tính thì tĩnh mạch cổ sẽ to trong suốt thời gian bác sĩ thực hiện nghiệm pháp, có thể quan sát thấy tĩnh mạch cổ nổi rõ và phập phồng theo nhịp đập. Khi bác sĩ thả tay ra thì cũng cần một khoảng thời gian lâu hơn bình thường tĩnh mạch cổ mới xẹp xuống.

Trong quá trình trao đổi khí, tĩnh mạch trên gan và tĩnh mạch ngoại biên sẽ đổ máu vào tĩnh mạch chủ để về nhĩ rồi mới đưa xuống thất phải để bơm máu lên phổi. Nếu suy giảm chức năng thất phải, tuần hoàn sẽ bị ứ trệ và xảy ra tình trạng tăng áp tĩnh mạch hệ thống khiến ứ đọng máu ở gan và ngoại biên.

Khi bác sĩ ấn tay vào gan trong nghiệm pháp, lượng máu trở về nhĩ tăng rõ rệt. Lúc này, chức năng tống máu thất phải suy giảm nên lượng máu thêm vào không được tống xuất ra ngoài mà đọng lại ở nhĩ phải. Chính vì thế, áp lực trong nhĩ phải, tĩnh mạch ngoại vi và tĩnh mạch chủ phải tăng lên. Đây là phản hồi cho thấy suy tim phải.

Ngoài ra, thử nghiệm phản hồi gan tĩnh mạch cổ cũng có thể cho các kết quả khác:

- Phản hồi gan tĩnh mạch cổ âm tính nhưng gan to

Đây là phản ứng thường thấy ở Hội chứng Budd-Chiari. Quá trình làm nghiệm pháp phản hồi gan tĩnh mạch cổ làm cho tĩnh mạch trên gan bị chèn ép nên máu trở về tim bị cản trở, tĩnh mạch cổ phồng lên.

- Hở van ba lá làm cho tĩnh mạch cổ có nhịp đập theo nhịp tâm thu.

- Tĩnh mạch cổ nổi, gan to nhưng không suy tim phải: Thường là do hội chứng ép tim cấp, viêm màng ngoài tim co thắt.

Bệnh nhân bị hở van tim 3 lá khi làm nghiệm pháp phản hồi gan tĩnh mạch cổ sẽ có kết quả dương tính

2.4. Một số bệnh lý có thể gặp ở nghiệm pháp phản hồi gan tĩnh mạch cổ dương tính

Nghiệm pháp phản hồi gan tĩnh mạch cổ dương tính có thể gặp ở một số bệnh lý như:

- Suy tim phải.

- Hở van 3 lá.

- Hội chứng chèn ép tim.

Phản hồi gan tĩnh mạch cổ là dấu hiệu lâm sàng cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm. Chỉ khi tìm ra nguyên nhân của phản hồi này, người bệnh mới có được phác đồ điều trị tốt nhất.

Quý khách hàng có dấu hiệu nghi ngờ vấn đề bất thường tim mạch, cần xác định nguyên nhân, điều trị kịp thời, hãy liên hệ Hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ đặt trước lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC.