trẻ em béo phì

Nguyên nhân trẻ em béo phì và cách phòng tránh

Hiện nay, trẻ em béo phì có xu hướng gia tăng, không chỉ riêng tại Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia khác. Vậy đâu là nguyên nhân gây ra thực trạng này? Cần làm gì để phòng tránh và hạn chế béo phì ở trẻ em?

1. Béo phì là gì?

Béo phì được hiểu đơn giản là tình trạng thừa cân và tích tụ mỡ cục bộ trên cơ thể. Điều này có nghĩa là khi nói đến béo phì, ngoài cân nặng là yếu tố quan trọng nhất thì chúng ta còn phải đặc biệt lưu ý đến tỷ lệ mỡ - đặc biệt là mỡ thừa trong cơ thể.

Người lớn hay trẻ em béo phì đều phải đối mặt với các nguy cơ về sức khỏe, cụ thể là dễ mắc các bệnh lý về tim mạch, huyết áp, tiểu đường hay thậm chí là ung thư. Ngoài ra, béo phì ảnh hưởng rất nhiều đến vóc dáng, ngoại hình, khiến người bệnh cảm thấy tự ti, mặc cảm và xấu hổ, đánh mất nhiều cơ hội trong cuộc sống.

Béo phì gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe và làm giảm chất lượng cuộc sống

2. Nguyên nhân trẻ em béo phì

Trẻ em béo phì khi có chỉ số BMI từ 30 trở lên. Nguyên nhân gây ra tình trạng béo phì ở trẻ em bao gồm:

Chế độ dinh dưỡng bất hợp lý

Đây là nguyên nhân chính, chiếm từ 60 - 80% các trường hợp béo phì ở trẻ em. Dễ dàng nhận thấy, nếu trẻ tiêu thụ quá nhiều thức ăn chứa nhiều đường, tinh bột và chất béo thì sẽ có nguy cơ cao bị thừa cân, béo phì. Ngoài ra, việc trẻ ăn quá nhiều, nhiều hơn nhu cầu thực tế khiến cơ thể bị dư thừa năng lượng và lượng năng lượng dư thừa này tích tụ lại trong cơ thể cũng dẫn đến béo phì.

Yếu tố di truyền

Trẻ em béo phì cũng có thể xuất phát từ yếu tố di truyền. Theo đó, tỉ lệ trẻ bị béo phì khi có phụ huynh bị béo phì cao hơn so với nhóm trẻ có bố mẹ bình thường.

Ít hoạt động thể chất

Người lớn hay trẻ em ít vận động đều có nguy cơ bị thừa cân, béo phì. Hiện nay, có rất nhiều trẻ sau khi ăn uống xong thì chỉ ngồi chơi game, xem ti vi hay nằm một chỗ mà không ra ngoài vui chơi, hoạt động thể chất. Điều này khiến cơ thể ít đốt cháy calo, dẫn đến dư thừa năng lượng, tích tụ mỡ.

Trẻ em béo phì do dinh dưỡng không hợp lý và ít vận động

Tâm lý xã hội

Trẻ em béo phì còn do yếu tố tâm lý. Thường thì những trẻ sinh ra trong gia đình không hạnh phúc, bố mẹ thường xuyên cãi vã khiến trẻ buồn chán, mệt mỏi; hay trẻ bị căng thẳng, áp lực do học hành,… thì sẽ có xu hướng ăn nhiều, đặc biệt là thức ăn ngọt để giải tỏa tâm lý. Và hệ lụy là trẻ bị thừa cân, béo phì. Bên cạnh đó, một số thói quen xấu khi ăn uống như vừa ăn vừa xem ti vi, ngủ trễ và ăn khuya, ăn xong không vận động,… cũng làm tăng nguy cơ béo phì ở trẻ em.

Yếu tố bệnh lý

Một số bệnh lý có thể khiến trẻ em béo phì, chẳng hạn như bệnh về tuyến giáp (cường giáp hoặc suy giáp), tổn thương não - hệ thần kinh, trầm cảm,… Và khi sử dụng thuốc để điều trị bệnh thì một số thuốc gây ra tác dụng phụ, làm tăng nguy cơ béo phì ở trẻ em.

3. Cách phòng ngừa béo phì ở trẻ em

Trẻ bị béo phì phải đối mặt với nhiều bệnh lý cũng như gặp không ít khó khăn, bất tiện trong sinh hoạt, vận động. Do đó, việc phòng ngừa trẻ em béo phì là rất quan trọng.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Đây là việc quan trọng hàng đầu để ngăn ngừa tình trạng béo phì ở trẻ em. Bố mẹ cần loại bỏ ngay suy nghĩ con càng bụ bẫm thì càng dễ thương và khỏe mạnh. Khi thấy con tăng cân chậm thì ngay lập tức bổ sung các loại sữa cao năng lượng hay thực phẩm giàu dinh dưỡng.

Việc cần làm lúc này là xây dựng một chế độ ăn khoa học, phù hợp với từng giai đoạn phát triển cũng như nhu cầu của trẻ. Đảm bảo trẻ ăn 3 bữa chính và 2 - 3 bữa phụ trong ngày. Bữa chính đầy đủ các nhóm chất tinh bột, đạm, chất béo, chất xơ, vitamin và khoáng chất. Bữa phụ ưu tiên các loại sữa chua, hoa quả; tránh xa thức ăn nhanh, bánh kẹo và nước ngọt có ga.

Dinh dưỡng cân bằng là quan trọng nhất để phòng ngừa béo phì ở trẻ em

Khuyến khích vận động ngoài trời

Vận động ngoài trời mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Trước hết, vận động sẽ giúp cơ thể đốt cháy năng lượng, phòng ngừa béo phì. Tiếp đến, vận động gia tăng sức khỏe của xương khớp và thúc đẩy xương phát triển, nhờ đó, trẻ sẽ cao lớn hơn. Ngoài ra, khi vui chơi ngoài trời, tinh thần trẻ sẽ được cải thiện, giải tỏa được mệt mỏi, căng thẳng, giúp ngủ ngon hơn. Do đó, bạn hãy khuyến khích trẻ vui chơi và tham gia các hoạt động thể chất mỗi ngày.

Theo dõi sự phát triển của trẻ

Để phòng tránh trẻ em béo phì cũng như nắm bắt được tình hình phát triển của trẻ, bạn hãy theo dõi các chỉ số cân nặng và chiều cao của trẻ. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thì bạn có thể theo dõi hàng tháng. Với trẻ lớn hơn thì kiểm tra mỗi 3 - 6 tháng/ lần. Đảm bảo các chỉ số nằm trong tiêu chuẩn, nếu thấp hơn hoặc cao hơn ngưỡng tiêu chuẩn thì bạn sẽ có giải pháp thay đổi chế độ ăn và sinh hoạt của trẻ cho phù hợp.

Theo dõi sự tăng trưởng của trẻ, đảm bảo chỉ số phát triển trong ngưỡng tiêu chuẩn

Xét nghiệm gen cho trẻ

Nếu trong gia đình có người bị béo phì thì bạn hãy làm xét nghiệm gen cho trẻ. Trường hợp kết quả xét nghiệm cho thấy trẻ có nguy cơ béo phì bẩm sinh thì bác sĩ có thể cho bạn những tư vấn, hướng dẫn phù hợp. Trong đó, quan trọng nhất là bạn phải xây dựng chế độ ăn nghiêm ngặt cho trẻ, khuyến khích trẻ vận động và theo dõi chặt chẽ sự tăng trưởng của trẻ.

Chúng ta đã cùng tìm hiểu nguyên nhân và cách phòng tránh trẻ em béo phì. Nếu vẫn còn thắc mắc cần được giải đáp, hoặc phân vân trong việc lựa chọn địa chỉ khám và điều trị uy tín, chất lượng, bạn có thể đến Bệnh viện hoặc các Phòng khám của Hệ thống Y tế MEDLATEC.

Để đặt lịch khám trước, quý khách hãy gọi đến hotline 1900 56 56 56 của MEDLATEC ngay từ hôm nay, Tổng đài viên của bệnh viện sẽ tiếp nhận cuộc gọi và hỗ trợ bạn.

BS Chỉnh đã duyệt