1. Vai trò của huyết tương và mục đích thay huyết tương

1.1. Vai trò của huyết tương

Theo Thư viện Quốc gia Hoa Kỳ, huyết tương có màu vàng nhạt, là phần lỏng của máu, chiếm khoảng 55% thể tích máu. Trong thành phần của huyết tương, nước chiếm vai trò chủ yếu. Ngoài ra trong huyết tương còn chưa 1 số thành phần sau nhưng chỉ chiếm khoảng < 10% như:

- Protein quan trọng như albumin, globulin, và fibrinogen.

- Chất dinh dưỡng, hormone và các yếu tố đông máu.

- Kháng thể và các chất thải trao đổi chất.

Huyết tương có vai trò:

- Vận chuyển chất dinh dưỡng, hormone và enzyme đến các cơ quan, duy trì hoạt động của cơ thể.

- Điều hòa áp suất thẩm thấu, duy trì cân bằng điện giải và pH trong máu.

- Chứa kháng thể và yếu tố đông máu, bảo vệ cơ thể trước tác nhân gây bệnh và ngăn chặn mất máu khi bị thương.

Khi huyết tương chứa các chất độc có thể gây nguy hại cho sức khỏe, việc thay huyết tương có thể giúp cải thiện tình trạng sức khỏe.

Huyết tương - chất lỏng màu vàng nằm trong máu

1.2. Mục đích thay huyết tương

Thay huyết tương là phương pháp loại bỏ các thành phần gây hại trong huyết tương, nhằm:

1.2.1. Loại bỏ các yếu tố gây bệnh

Có một số bệnh lý hình thành do sự xuất hiện của các yếu tố có hại trong huyết tương như kháng thể tự miễn, protein bất thường hoặc độc tố. Những yếu tố đó gây tổn thương tế bào, viêm nhiễm hoặc làm mất cân bằng chức năng của cơ thể. Thay huyết tương giúp loại bỏ chúng, giảm gánh nặng bệnh tật và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

1.2.2. Hỗ trợ hệ miễn dịch

Trong các bệnh tự miễn, hệ miễn dịch thường hoạt động sai cách nên tấn công chính các mô và cơ quan của cơ thể. Thay huyết tương giúp giảm nồng độ kháng thể tự miễn trong máu, giảm mức độ viêm nhiễm và tạo điều kiện để cơ thể phục hồi tốt hơn.

1.2.3. Hỗ trợ quá trình điều trị bệnh

Thay huyết tương được áp dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý như hội chứng Guillain-Barré, bệnh nhược cơ, tán huyết vi thể và hội chứng tan máu urê huyết,... Ngoài ra, phương pháp này còn hỗ trợ giảm nguy cơ đào thải tạng sau ghép tạng, giúp duy trì chức năng của cơ quan mới được thay.

Nhờ vào khả năng xử lý hiệu quả các yếu tố gây bệnh, thay huyết tương trở thành một liệu pháp điều trị quan trọng trong y học, ứng dụng rộng rãi trong nhiều bệnh lý.

Thay huyết tương có vai trò quan trọng đối với nhiều quy trình điều trị bệnh 

2. Khi nào cần thay huyết tương và quy trình thực hiện

2.1. Trường hợp nào cần thay huyết tương?

Thay huyết tương là một phương pháp điều trị hiệu quả, được chỉ định sau khi thất bại điều trị nội khoa như:

- Tan máu do bất đồng nhóm máu ABO.

- Tan máu tự miễn do kháng thể nóng hoặc lạnh.

- Viêm não tủy rải rác cấp tính.

- Suy gan cấp tính.

- Nhiễm trùng huyết/sốc nhiễm trùng suy đa cơ quan kèm rối loạn đông máu giảm.

- Hội chứng tán huyết ure huyết cao.

- Hội chứng Guillain Barré.

- Viêm khớp dạng thấp kháng thuốc.

- Cơn cường giáp cấp.

- Bệnh Wilson cấp.

- Lupus ban đỏ hệ thống.

- Ngộ độc: nấm amanita, acetic acid, phospho hữu cơ, parathion, thuốc diệt cỏ paraquat, thuốc chống ung thư (cyclosporin, cisplastin, vincristine), L -thyroxine, thyophyline, chống trầm cảm 3 vòng.

- Bệnh nhược cơ (Myasthenia gravis).

- Viêm cầu thận do kháng thể miễn dịch (viêm cầu thận tăng sinh màng, viêm cầu thận tiến triển nhanh).

2.2. Các bước người bệnh sẽ trải qua trong quá trình thay huyết tương

- Bước 1: Người bệnh được tạo 1 catheter hoặc ống thông lọc máu vào các tĩnh mạch lớn để làm đường lọc máu nối với hệ thống chuyên dụng của lọc. Việc này nhằm kết nối tuần hoàn máu của cơ thể với bộ lọc của máy lọc.

- Bước 2: Người bệnh được lấy máu dưới sự hỗ trợ của hệ thống máy chuyên dụng giúp tách huyết tương khỏi các tế bào máu.

- Bước 3: Bác sĩ sẽ kiểm tra đánh giá hệ thống tuần hoàn lọc của cơ thể và ngoài cơ thể nếu đảm bảo an toàn.

- Bước 4: Cài thông số máy đảm bảo máy hoạt động và nối vòng tuần hoàn ngoài cơ thể với người bệnh qua catheter của bệnh nhân với máy và theo dõi sát quá trình thay huyết tương.Thay huyết tương được ứng dụng rộng rãi trong điều trị nhiều bệnh lý. Tuy nhiên, do yêu cầu kỹ thuật cao, đòi hỏi chuyên môn giỏi, quy trình này cần được diễn ra cơ sở y tế uy tín, với sự theo dõi chặt chẽ từ bác sĩ chuyên khoa. Vì thế, người bệnh cần thận trọng để đảm bảo quy trình thay huyết tương được diễn ra an toàn.

Quá trình thay huyết tương cần được thực hiện bởi thiết bị hiện đại và có bác sĩ chuyên khoa giám sát

3. Chăm sóc sức khỏe sau khi thay huyết tương như thế nào?

Sau khi thay huyết tương người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau để đảm bảo hiệu quả điều trị và tăng khả năng phục hồi:

- Bệnh nhân nên nghỉ ngơi nhiều, tránh vận động mạnh trong những ngày đầu.

- Theo dõi sức khỏe, nếu có các biểu hiện như: chảy máu nhiều tại vị trí chọc kim trước đó, đau đầu, chóng mặt kéo dài,... cần thông báo để bác sĩ biết ngay.

- Thực hiện xét nghiệm máu theo lịch hẹn để đánh giá hiệu quả điều trị và tình trạng sức khỏe.

- Tăng cường các thực phẩm giàu protein, vitamin và khoáng chất để hỗ trợ quá trình tái tạo huyết tương như thịt nạc, cá, trứng, rau xanh và hoa quả tươi.

- Uống đủ nước để duy trì thể tích máu và hỗ trợ quá trình thải độc sau khi thay huyết tương.

- Không tự ý sử dụng thuốc kháng viêm, thuốc làm loãng máu hoặc các chất bổ sung mà không có chỉ định từ bác sĩ.

- Uống thuốc theo đơn do bác sĩ chỉ định.

Quý khách hàng đang gặp phải vấn đề về sức khỏe liên quan đến huyết tương có thể liên hệ tư vấn qua Hotline của Hệ thống Y tế MEDLATEC - 1900 56 56 56 hoặc đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.