Từ khóa chính: xương móng

Xương móng và những thông tin có thể bạn chưa biết

Trong cơ thể chúng ta, chỉ có xương móng không gắn kết với bất cứ bộ phận nào, tuy nhiên chúng lại đảm nhiệm vai trò tương đối quan trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu về đặc điểm cấu tạo, chức năng của loại xương kể trên, đồng thời hiểu hơn về hội chứng xương móng.

1. Tìm hiểu vị trí của xương móng

Hình dáng của xương móng trông tương đối giống móng ngựa, đoạn xương thường nằm ở đường giữa mặt trước cổ, giữa sụn tuyến giáp, cằm,… Các cơ sẽ được gắn trên đoạn xương này, nhờ vậy xương móng có thể di chuyển tiến, lùi, lên và xuống linh hoạt từ vị trí nghỉ.

Xương móng nằm ở vị trí nào?

Đoạn xương móng nằm tương đối xa với các đoạn xương khác trong cơ thể, chúng được liên kết với các đoạn xương khác nhờ các cơ, dây chằng. Đặc biệt, đoạn xương này còn giúp cơ ở lưỡi, miệng, yết hầu, nắp thanh quản và thanh quản liên kết chặt chẽ với nhau, tạo giọng nói cho chúng ta.

2. Đặc điểm cấu tạo của xương móng

Về cấu tạo, xương móng có hai cặp sừng và thân xương. Thân xương là phần trung tâm của xương móng, cấu tạo của thân xương khá phức tạp với nhiều mặt, nhiều phía. Cặp sừng sẽ hình thành từ hai phía của thân xương, bao gồm sừng lớn và sừng nhỏ.

Sừng lớn có đặc điểm cấu tạo như sau: phía trên dẹt, càng về phía dưới càng thuôn nhọn. Sừng lớn có xu hướng nhô ra phía sau, thậm chí vượt ra đường biên bên ngoài thân xương. Một số nhóm cơ như: cơ thắt hầu họng giữa, cơ ức đòn chũm gắn lên bề mặt trên của sừng lớn. Để có tạo điều kiện cho các nhóm cơ gắn kết dễ dàng hơn, bề mặt phía trên của sừng lớn tương đối thô ráp. Ở khu vực ngã ba sừng lớn có sự xuất hiện của cơ stylohyoid, cơ tiêu hóa,… Ở khu vực viền trung gian của sừng lớn là sự xuất hiện của màng thyrohyoid.

Xương móng được cấu tạo bởi: thân xương, hai cặp sừng.

Sừng nhỏ gồm hai khối hình nón, kích thước khá nhỏ, gốc của chúng chúng nằm ở góc tiếp giáp của thân xương và sừng lớn. Sừng nhỏ nằm trải dài trên đường gờ ngang của thân xương.

Vậy có những nhóm cơ này gắn vào xương móng? Thực tế, đoạn này gắn với rất nhiều nhóm cơ quan trọng của cơ thể. Ví dụ như: một số cơ bên trong lưỡi, cơ ức đòn chũm, cơ co thắt hầu họng giữa và cơ genioglossus,… Bên cạnh đó, nhóm cơ suprahyoid cũng được gắn vào xương móng, nhóm cơ này gồm 4 loại, đó là: cơ mylohyoid, cơ geniohyoid, cơ tiêu hóa và cơ stylohyoid. Phần thấp nhất của xương móng có gắn với cơ sternohyoid, cơ omohyoid và thyrohyoid.

3. Vai trò của xương móng

Nhiệm vụ quan trọng nhất của xương móng là cố định cấu trúc thanh quản, lưỡi và hầu họng, giúp các bộ phận này hoạt động linh hoạt hơn.

Nhờ xương móng cố định thanh quản ở phía dưới, lưỡi ở phía trên nên chúng ta có thể tạo ra âm thanh và trò chuyện với mọi người xung quanh. Ngoài ra, đoạn xương này còn hỗ trợ hoạt động của các nhóm cơ, giúp hàm mở ra dễ dàng hơn. Đặc biệt, xương móng còn đảm nhiệm vai trò giữ đường thở mở khi bạn đang chìm vào giấc ngủ.

Xương móng giúp hầu họng, thanh quản và lưỡi hoạt động linh hoạt.

Như vậy, xương móng đảm nhiệm khá nhiều nhiệm vụ, đóng vai trò quan trọng đối với một số hoạt động của cơ thể.

4. Hội chứng xương móng có phải vấn đề đáng lo không?

Hội chứng xương móng là tổn thương thường gặp, nguyên nhân là do hiện tượng vôi hóa, viêm vùng bám tận của dây chằng trâm - móng tới xương móng. Bệnh nhân mắc hội chứng này sẽ cảm thấy đau buốt, nhói mỗi khi hàm dưới cử động, khi nuốt thức ăn, nước bọt hoặc khi họ di chuyển đầu. Cơn đau xuất hiện ở gốc hàm rồi lan tới cổ, tai. Một số người bệnh cảm giác như có dị vật mắc trong họng.

Tốt nhất, người bệnh nên chủ động đi khám để phát hiện sớm hội chứng xương móng và điều trị kịp thời.  Bác sĩ thường sử dụng các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như: chụp X - quang, chụp cắt lớp hoặc chụp cộng hưởng từ để phát hiện tình trạng vôi hóa đầu bám tận của dây chằng trâm - móng. Phương pháp tiêm gây tê vào bám tận của dây chằng trâm - móng, nội soi dạ dày thực quản cũng hỗ trợ bác sĩ phát hiện tổn thương.

Khi mắc hội chứng xương móng, bệnh nhân cảm thấy đau buốt khu vực gốc hàm.

Nếu phát hiện kịp thời hội chứng xương móng và điều trị sớm, tình trạng bệnh sẽ được cải thiện đáng kể. Hai phương pháp đã và đang được áp dụng để điều trị hội chứng xương móng là: vật lý trị liệu và dùng thuốc nội khoa.

5. Kinh nghiệm chăm sóc xương móng

Để bảo vệ xương móng, hạn chế tổn thương xảy ra, chúng ta nên duy trì chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt lành mạnh.

Về chế độ dinh dưỡng, chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích chúng ta nên bổ sung thực phẩm giàu khoáng chất như: canxi, thực phẩm giàu vitamin, chất chống oxy hóa, protein và omega 3. Các thực phẩm này giúp xương trở nên chắc khỏe hơn, làm chậm quá trình lão hóa của xương, bao gồm xương móng. Ngược lại, rượu bia, thuốc lá, sản phẩm chứa chất gây nghiện, thuốc an thần thường ảnh hưởng xấu tới sức khỏe xương, gia tăng nguy cơ vôi hóa. Chính vì thế chúng ta nên tránh sử dụng những sản phẩm này trong cuộc sống hàng ngày.

Xương móng có thể bị tổn thương nếu khu vực này chịu va đập nghiêm trọng. Đặc biệt người cao tuổi cần thận trọng, bởi vì xương khớp của họ bắt đầu bước vào giai đoạn lão hóa, nguy cơ tổn thương rất cao. Ngoài ra, khi đi ngủ, các bạn nên lựa chọn chiếc gối với chiều cao phù hợp, tránh ảnh hưởng tới xương móng.

Chúng ta nên bổ sung Canxi để xương chắc khỏe và dẻo dai hơn.

Xương móng ở người thừa cân, béo phì thường phải chịu áp lực lớn, cấu trúc và chức năng của đoạn xương này dễ bị ảnh hưởng. Chính vì thế, các bạn thừa cân, béo phì nên có kế hoạch giảm cân, kiểm soát cân nặng hiệu quả hơn.

Nếu phát hiện các dấu hiệu nghi mắc hội chứng xương móng, chúng ta nên tới cơ sở y tế uy tín như chuyên khoa Cơ - Xương - Khớp thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để thăm khám và điều trị sớm. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên lạc tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được tư vấn chi tiết.

Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn đọc hiểu hơn về đặc điểm cấu tạo cũng như vai trò của xương móng. Khi phát hiện đoạn xương này bị tổn thương với một số dấu hiệu đã được liệt kê ở trên, các bạn nên chủ động đi thăm khám và điều trị kịp thời, hạn chế biến chứng xấu xuất hiện.

BS Thanh Tuấn đã duyệt