1. Định nghĩa loét dạ dày tá tràng 

Loét dạ dày tá tràng là hiện tượng lớp niêm mạc của dạ dày hoặc tá tràng (đoạn đầu ruột non) bị tổn thương, hình thành các vết loét. Các vết này có thể xuất hiện ở niêm mạc dạ dày (loét dạ dày) hoặc tá tràng (loét tá tràng), nơi tiếp giáp giữa dạ dày và ruột non. Tình trạng này gây ra cơn đau bụng, khó tiêu và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị đúng cách.

Loét tá tràng có thể được phân loại thành hai loại chính:

• Loét dạ dày: Xảy ra khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương do các yếu tố như vi khuẩn HP, thuốc giảm đau, hoặc stress kéo dài.
• Loét tá tràng: Xuất hiện tại đoạn đầu của ruột non, còn gọi là tá tràng, nơi tiếp xúc với axit dạ dày.

Loét dạ dày gây cảm giác khó chịu, đau đớn

2. “Thủ phạm” gây loét dạ dày tá tràng

Có nhiều yếu tố có thể gây ra loét tá tràng. Các nguyên nhân chính bao gồm:

• Nhiễm khuẩn HP: Vi khuẩn HP là một loại vi khuẩn cư trú trong lớp niêm mạc của dạ dày. Vi khuẩn này có khả năng phá hủy lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày và tá tràng, khiến axit dạ dày dễ dàng làm tổn thương các mô. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây loét tá tràng.
• Sử dụng thuốc giảm đau (NSAIDs): Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như aspirin, ibuprofen và naproxen có thể làm chức năng bảo vệ niêm mạc dạ dày và tá tràng thuyên giảm. Việc lạm dụng các thuốc này lâu dài có thể gây loét dạ dày tá tràng.

• Căng thẳng lâu ngày: Kéo dài sự căng thẳng sẽ làm tăng lượng axit trong dạ dày, từ đó niêm mạc dạ dày và tá tràng bị kích ứng, dẫn đến loét. Mặc dù stress không phải là nguyên nhân trực tiếp, nhưng nó có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh loét ở những người có yếu tố thuận lợi.
• Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Ăn quá nhiều thực phẩm cay, nóng, dầu mỡ nhiều hoặc đồ uống có cồn và caffeine có thể làm lượng axit trong dạ dày tăng lên, từ đó dễ gây tổn thương niêm mạc dạ dày và tá tràng.
• Hút thuốc và uống rượu: Hút thuốc lá và uống rượu khiến axit dạ dày tăng lên và giảm khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày, gây loét. Rượu còn có làm giảm khả năng lành vết loét.

Viêm loét dạ dày tá tràng có thể gây nên các cơn đau bụng dữ dội

3. Loét dạ dày tá tràng có triệu chứng như thế nào?

Cảm giác khó chịu là triệu chứng đầu tiên của loét dạ dày tá tràng. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể gặp một số triệu chứng khác như:

• Đau bụng: Đây là triệu chứng phổ biến của loét dạ dày tá tràng. Cơn đau thường xuất hiện ở vùng thượng vị (vùng bụng trên), khi có bụng đói hoặc ăn quá no. Cơn đau có thể âm ỉ, kéo dài vài phút đến vài giờ và có thể tái phát nhiều lần.

• Buồn nôn và nôn: Buồn nôn và nôn là những triệu chứng khác thường gặp khi bị loét dạ dày tá tràng. Nhiều người cảm thấy khó chịu, nôn mửa sau khi ăn, thậm chí nôn ra máu trong trường hợp loét gây chảy máu.
• Khó tiêu: Khó tiêu là cảm giác đầy bụng, chướng bụng hoặc buồn nôn sau khi ăn. Cũng có thể, người bệnh thấy xuất hiện cảm giác ợ nóng hoặc ợ chua.
• Giảm cân không rõ lý do: Khi loét dạ dày tá tràng kéo dài mà không được điều trị, người bệnh có thể gặp phải tình trạng giảm cân nhanh chóng, mệt mỏi và thiếu sức sống do cơ thể không thể hấp thụ đủ dưỡng chất.
• Chảy máu tiêu hóa: Trong trường hợp loét nặng, vết loét có thể gây chảy máu trong dạ dày hoặc tá tràng. Dấu hiệu chảy máu có thể là phân đen (do máu đã được tiêu hóa) hoặc nôn ra máu. Đây là dấu hiệu nghiêm trọng, bạn cần khẩn trương đến cơ sở y tế để điều trị. 

4. Chẩn đoán loét dạ dày tá tràng

Để chẩn đoán loét dạ dày tá tràng, bác sĩ có thể sử dụng những phương pháp như:

• Nội soi dạ dày: Phương pháp được ưu tiên sử dụng và hiệu quả nhất để phát hiện loét dạ dày tá tràng. Bác sĩ sẽ sử dụng một ống mềm gắn camera để đưa vào dạ dày, giúp quan sát niêm mạc và phát hiện các tổn thương hoặc vết loét.
•  Xét nghiệm máu: Giúp phát hiện các biến chứng của tình trạng bệnh như thiếu máu, suy dinh dưỡng...
•  Xét nghiệm hơi thở: Phương pháp xét nghiệm hơi thở có thể giúp phát hiện sự hiện diện của HP trong cơ thể, qua đó hỗ trợ chẩn đoán loét dạ dày tá tràng.

Nội soi là phương pháp tốt nhất hiện nay để phát hiện bệnh

5. Cách điều trị loét dạ dày tá tràng

Việc lựa chọn phác đồ điều trị loét dạ dày tá tràng sẽ dựa trên nguyên nhân gây bệnh và tình trạng bệnh. Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Sử dụng kháng sinh: Nếu loét dạ dày tá tràng do nhiễm khuẩn HP, bác sĩ sẽ chỉ định một liệu trình kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn này.
• Thuốc giảm axit dạ dày: Các loại thuốc giảm axit như PPI (proton pump inhibitors) hoặc thuốc chẹn H2 giúp giảm sản xuất axit trong dạ dày, từ đó giúp làm dịu niêm mạc dạ dày và tá tràng, hỗ trợ lành vết loét.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc: Các thuốc như sucralfate hoặc misoprostol giúp niêm mạc dạ dày được bảo vệ tốt hơn, giảm nguy cơ viêm và loét.
• Chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý: Điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh, ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, tránh thức ăn cay, nóng, đồ uống có cồn và caffeine sẽ giúp giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình lành vết loét.
• Phẫu thuật: Trường hợp loét dạ dày tá tràng nặng, có biến chứng như thủng hoặc chảy máu nghiêm trọng, phẫu thuật có thể là phương án điều trị cần thiết.

Hy vọng bạn đã có những thông tin cần thiết về loét dạ dày tá trạng thông qua bài viết trên. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng của loét dạ dày tá tràng hoặc nghi ngờ mình mắc bệnh, hãy đến ngay MEDLATEC – một trong những cơ sở y tế uy tín tại Việt Nam, để được khám và điều trị kịp thời. MEDLATEC có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao, công nghệ y học hiện đại sẽ mang lại kết quả khám chữa bệnh chính xác và hiệu quả cho bạn.

Quý khách có thể liên hệ với MEDLATEC qua tổng đài 1900 56 56 56 để nhận sự tư vấn và đặt lịch khám nhanh chóng.