1. Kỹ thuật đặt sonde dạ dày là gì? Quy trình thực hiện ra sao?

Kỹ thuật đặt sonde dạ dày là một thủ thuật y tế rất phổ biến. Các bác sĩ sẽ đặt một ống thông từ miệng đến dạ dày nhằm mục đích có thể cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể người bệnh khi bệnh nhân không thể ăn uống bằng đường miệng hoặc để hỗ trợ chẩn đoán một số bệnh lý về đường tiêu hóa. 

Việc đặt sonde có thể thực hiện ở cơ sở y tế hoặc tại nhà với quy trình như sau: 

- Đầu tiên, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ cần thiết để thực hiện kỹ thuật dạ dày. Trong đó, những dụng cụ y tế cơ bản cần chuẩn bị như sau: 

• Ống thông dạ dày. 
• Túi dẫn lưu ống thông dạ dày. 
• Chất bôi trơn. 
• Túi bơm tiêm. 
• Máy hút. 
• Ống nghe, găng tay, băng gạc,…Tùy kỹ thuật có thể có thêm hoặc ít hơn các dụng cụ trên.

- Tư thế người bệnh: Đây là yếu tố quan trọng, nếu bạn đặt người bệnh ở tư thế phù hợp thì việc đặt ống sonde sẽ dễ dàng hơn. Với những trường hợp bệnh nhân tỉnh táo, bạn đặt người bệnh ở tư thế nửa nằm nửa ngồi. Còn đối với những trường hợp bệnh nhân hôn mê thì nên để bệnh nhân nằm nghiêng sang bên trái với tư thế đầu thấp. 

Đặt sonde có thể thực hiện ở cơ sở y tế hoặc tại nhà

- Chiều dài của ống thông cần phù hợp với người bệnh. Để xác định chiều dài của ống, bạn có thể đo theo 2 cách. 

+ Cách 1: Đo từ răng đến rốn của người bệnh. 

+ Cách 2: Đo từ cánh mũi đến dái tai và sau đó vòng ra sau mũi ức. 

- Tiếp đó, cần dùng chất bôi trơn để việc đặt ống sonde dễ dàng hơn. Lưu ý, bạn chỉ nên bôi ở phần đầu của ống (khoảng 5cm). Không nên bôi quá nhiều và tránh để dầu đọng trên đầu ống. Tình trạng đọng dầu có thể khiến bệnh nhân khó chịu, thậm chí bị sặc. 

- Đưa ống sonde từ mũi xuống thực quản, dạ dày. Thực hiện nhẹ nhàng và chậm rãi. Bước này rất quan trọng, đòi hỏi nhân viên y tế thực hiện phải có chuyên môn, có kinh nghiệm, đồng thời cũng cần có sự phối hợp nhịp nhàng của người bệnh. 

- Sau đó, bơm khoảng 30ml khí vào ống sonde. Nếu ống đã chạm đến dạ dày, sẽ có âm thanh sùng sục. Ngoài ra, để kiểm tra ống đã đến dạ dày hay chưa, bạn có thể dùng kim tiêm để hút dịch vụ từ axit trong dạ dày và sau đó dùng quỳ tím kiểm tra xem có đổi màu hay không.

- Dùng băng dính để cổ định lại ống sonde dạ dày. Tuy nhiên, cần lưu ý không dán băng quá chặt vào cánh mũi của người bệnh. Điều này có thể khiến cho bệnh nhân bị khó chịu, tăng nguy cơ sưng, viêm, thậm chí hoại tử da. 

- Lắp túi dẫn lưu ống sonde vào đầu ống.

Ghi chép lại tình trạng của người bệnh sau khi đặt ống sonde

- Cuối cùng, ghi lại đầy đủ những thông tin chi tiết về tình trạng sức khỏe của người bệnh trước và sau khi đặt ống sonde, loại ống sonde sử dụng cho bệnh nhân là loại nào,...

2. Kỹ thuật đặt sonde dạ dày phù hợp với những đối tượng nào?

Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ cân nhắc về vấn đề có nên dùng sonde dạ dày hay không. Thông thường, kỹ thuật dạ dày sẽ được áp dụng với những trường hợp sau: 

- Người bệnh bị hôn mê, bất tỉnh, bị liệt cơ mặt khiến cho việc nhai nuốt thức ăn rất khó khăn. 

- Trường hợp bị bệnh về đường hô hấp, chẳng hạn bệnh lao phổi. 

- Các trường hợp bị chướng bụng sau phẫu thuật. 

- Người bệnh bị ngộ độc thức ăn và cần rửa dạ dày. 

- Đường tiêu hóa của bệnh nhân bị dị dạng dẫn đến không thể nuốt thức ăn. 

Nếu người bệnh bị áp xe thành họng, thực quản hẹp hoặc bị tổn thương, phình động tĩnh mạch thực quản,... thì không nên áp dụng kỹ thuật dạ dày. 

3. Hướng dẫn chăm sóc người bệnh sau khi đặt sonde dạ dày

Nếu thực hiện đúng kỹ thuật đặt sonde dạ dày, người bệnh sẽ chỉ hơi khó chịu trong thời gian đầu, sau đó, phần lớn người bệnh có thể thích nghi tốt với ống sonde. Dưới đây là một số điều cần lưu ý khi chăm sóc người bệnh được đặt ống thông dạ dày, nhất là những trường hợp được thực hiện tại nhà: 

- Thường xuyên theo dõi nhịp tim, nhịp thở và huyết áp của người bệnh. 

- Nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế nếu xảy ra bất thường, chẳng hạn như tình trạng buồn nôn, chảy máu, ho, tím tái, ngất,...

Nếu bệnh nhân có bất thường sau khi đặt sonde, bạn nên đưa người bệnh đi khám sớm

- Khi bơm thức ăn cho người bệnh qua ống thông, bạn nên thực hiện nhẹ nhàng nhưng cần liên tục để tránh tình trạng bọt khí vào trong ống. Đây là lưu ý quan trọng giúp người bệnh tránh bị sặc. 

- Về chất lượng của thức ăn: Bạn cần lựa chọn những loại thực phẩm và cách chế biến phù hợp với tình trạng của người bệnh. Đặc biệt, cần ưu tiên những món ăn loãng và dễ tiêu hóa như cháo, súp hay các loại nước ép. 

- Nên chia nhỏ thành 5 đến 6 bữa ăn trong ngày để người bệnh có thể hấp thụ dưỡng chất một cách dễ dàng hơn. 

- Để hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn, bạn nên rửa sạch ống sau mỗi lần cho bệnh nhân ăn. 

- Thay ống sonde định kỳ để đảm bảo vệ sinh. Nếu ống bị bẩn, nghẹt thì cũng cần thay ngay. Với những bệnh nhân đặt ống sonde qua đường mũi, khi thay ống, bạn cũng nên đổ bên mũi đặt ống. 

- Hằng ngày, bạn nên dùng nước muối để vệ sinh khoang miệng cho bệnh nhân.

Hi vọng với những thông tin trên, bạn đã hiểu rõ kỹ thuật đặt ống sonde dạ dày phù hợp với những đối tượng nào và quy trình cụ thể ra sao và những lưu ý khi chăm sóc người bệnh. Đây là một kỹ thuật phức tạp và cần thực hiện đúng cách để phòng ngừa những nguy cơ rủi ro. Do đó, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ thật kỹ trước khi đưa ra quyết định đặt ống thông dạ dày cho người thân. 

Nếu có bất thường về đường tiêu hóa, bạn nên đi khám tại cơ sở y tế đáng tin cậy

Nếu còn thắc mắc cần được giải đáp hoặc có nhu cầu đặt lịch khám sớm với bác sĩ Chuyên khoa Tiêu hóa của Hệ thống Y tế MEDLATEC, quý khách vui lòng liên hệ tới tổng đài 1900 56 56 56, các tổng đài viên sẽ hướng dẫn chi tiết cho bạn.