1. Tầm quan trọng của điều trị hen cho trẻ

Chủ động điều trị hen chính là cách để ba mẹ kiểm soát bệnh lý và nâng cao chất lượng đời sống cho trẻ. Mục tiêu điều trị lâu dài bệnh lý này bao gồm: 

• Kiểm soát tốt triệu chứng với việc không có hoặc xuất hiện rất ít cơn kịch phát
• Không hoặc triệu chứng ngày, đêm ở mức độ tối thiểu.
• Không hạn chế vận động bao gồm tập thể thao.
• Không có nhu cầu dùng thuốc cắt cơn hoặc ở mức độ tối thiểu.
• Hạn chế tác dụng phụ của thuốc.

Các mục tiêu trên đạt được thông qua vòng tròn quản lí hen, cụ thể:

• Đầu tiên là đánh giá với các bước như: Chẩn đoán, kiểm soát triệu chứng, kỹ thuật hít, tuân thủ điều trị và mong muốn của cha mẹ.
• Bước tiếp theo là điều chỉnh điều trị: Sử dụng thuốc, biện pháp không dùng thuốc, điều trị các yếu tố nguy cơ. 
• Bước cuối cùng là: Đánh giá đáp ứng bao gồm hiệu quả và tác dụng phụ của thuốc. 

Điều trị hen giúp kiểm soát triệu chứng, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm cho trẻ

2. Phòng ngừa tiên phát

Sự phát triển của bệnh hen và tính dai dẳng của bệnh lý này được cho là do sự tương tác giữa di truyền và môi trường. Vì vậy những vấn đề trong quá trình mang thai và giai đoạn đầu đời có ảnh hưởng rất lớn đến việc xuất hiện bệnh lý này ở trẻ.

Phòng ngừa sự xuất hiện của bệnh được gọi là phòng ngừa tiên phát. Cụ thể, ba mẹ có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

2.1. Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng 

Việc cho trẻ bú mẹ trong những năm đầu đầu có thể làm giảm tần suất xuất hiện tình trạng khò khè, tuy nhiên có thể không phòng ngừa sự xuất hiện của bệnh hen. Tuy vậy, bú mẹ luôn được khuyến khích do mang lại nhiều tác dụng tích cực.

Một số nghiên cứu cho thấy mẹ sử dụng vitamin D và E giúp giảm nguy cơ khò khè ở trẻ em. 

2.2. Tránh các yếu tố dị nguyên

Có nhiều chứng cứ trái ngược về ảnh hưởng của dị nguyên từ vật nuôi trên bệnh nhân hen. Tuy nhiên, ba mẹ vẫn nên phòng ngừa với những lưu ý như:

• Ẩm ướt, mốc và mùi mốc nên được loại bỏ. Để hạn chế những yếu tố nguy cơ này, bạn nên lau dọn nhà cửa, giặt giũ quần áo và chăn gối thường xuyên.
• Dị ưng thực phẩm, dị ứng sữa cũng cần được quan tâm.

Với trẻ bị hen phế quản, phụ huynh nên hạn chế để trẻ tiếp xúc với yếu tố gây dị ứng như lông động vật

2.3. Tránh tiếp xúc với chất ô nhiễm 

Để phòng ngừa bệnh lý hen ở trẻ, ba mẹ nên tránh để trẻ tiếp xúc với các chất ô nhiễm như: 

• Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc khói thuốc lá.
• Nguy cơ bệnh hen tăng khi trẻ tiếp xúc với chất ô nhiễm từ bên ngoài.

2.4. Tiêm chủng 

Một trong những phương pháp phòng ngừa hen hiệu quả nhất là đảm bảo trẻ tiêm chủng đầy đủ. Ba mẹ cần lưu ý: 

• Tiêm cúm hàng năm cho trẻ.
• Cho trẻ tiêm phòng theo đúng lịch Tiêm chủng.

2.5. Hạn chế tình trạng béo phì 

Nghiên cứu cho thấy trẻ thừa cân béo phì là yếu tố nguy cơ của bệnh hen và khò khè. Do vậy, việc kiểm soát cân nặng nhưng vẫn phải đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho trẻ là điều cần lưu tâm. 

Tình trạng hen phế quản ở trẻ cần được đánh giá kỹ lưỡng

3. Các thuốc điều trị hen cho trẻ

Hiện nay, thuốc điều trị hen cho trẻ nhỏ gồm nhiều loại. Trong đó, phổ biến hơn cả là ba nhóm thuốc dưới đây: 

3.1. Thuốc kiểm soát

Thuốc kiểm soát, trong đó phổ biến nhất là Corticosteroid (dạng hít). Đây là nhóm kháng viêm hiệu quả nhất dùng trong điều trị hen và là thuốc kiểm soát lựa chọn đối với Bn hen dai dẳng ở mọi mức độ.

Các thuốc thay thế hoặc điều trị bổ sung có thể là:

• Kháng đối giao cảm H1 ví dụ titropium, ipratropim bromide: Không được xem là thuốc thay thế đồng vận veta 2 hút dạng ngắn vì thời gian tác dụng chậm hơn và hoặc có nguy cơ tác dụng phụ cao hơn.
• Đồng vận beta-2 (hít - tác dụng dài): Không hiệu quả kháng viêm đường thở do không dùng đơn trị liệu. Loại thuốc này giúp làm cải thiện triệu chứng, giảm triệu chứng đêm, cải thiện chức năng phổi, giảm việc sử dụng đồng vân beta - 2 hít tác dụng ngắn và giảm nguy cơ cơn kịch phát.
• Đồng vận beta 2 uống tác dụng dài).
• Corticoid dạng uống. 
• Đối kháng leukotriene (uống).
• Kháng thể đơn dòng.

Corticoid là một trong những nhóm thuốc điều trị hen cho trẻ 

3.2. Thuốc cắt cơn

Thuốc cắt cơn bao gồm 2 nhóm thuốc chính như sau:

Đồng vận beta 2 giao cảm (dạng hít tác dụng ngắn - ưu tiên):

• Thuốc cắt cơn lựa chọn cho bệnh nhân nhỏ hơn 12 tuổi, thuốc cắt cơn thay thế cho corticoid dạng hít - frmeterol cho bệnh nhân trên 12 tuổi.
• Thuốc giãn phế quản hiệu quả nhất.
• Lựa chọn trong giải quyết tình trạng co thắt phế quản đối với cơn hen cấp hoặc hiệu quả trong phòng ngừa hen do gắng sức.

Corticoid dạng hít kết hợp formoterol: Thuốc cắt cơn cho bệnh nhân trên 12 tuổi.

3.3. Các thuốc điều trị bổ sung khác

Một số nhóm thuốc điều trị hen cho trẻ bổ sung khác có thể kể đến như:

Theopyline (đường uống, tác dụng chậm):

• Đây là một lựa chọn trong điều trị ở trẻ em trên 12 tuổi.
• Giãn phế quản và khi ở liều thấp có tác dụng kháng viêm

Điều trị miễn dịch đặc hiệu với kháng nguyên:

• Đây là lựa chọn thay thế nếu việc tránh tiếp xúc dị nguyên và thuốc không đáp ứng điều trị. 
• Có thể giảm triệu chứng, nhu cầu thuốc, cải thiện phản ứng quá mẫn đặc hiệu và không đặc hiệu tại đường thở, có thể thể ngăn ngừa hen ở trẻ có viêm mũi dị ứng.
• Phương pháp này có chi phí cao.

4. Khi nào nên cho trẻ đi khám? 

Trong phần lớn trường hợp, nếu dùng thuốc dự phòng hen đúng cách, cơn hen của trẻ sẽ được kiểm soát. Mặc dù vậy, nếu nhận thấy trẻ thở nhanh, không thể nói chuyện, môi và da tím tái,... ba mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để được bác sĩ xác định nguyên nhân, tư vấn biện pháp can thiệp phù hợp.

Nếu thấy trẻ khó thở, tím tái, bạn nên cho trẻ đi khám

Như vậy, MEDLATEC vừa tổng hợp thông tin về top 3 nhóm thuốc điều trị hen cho trẻ được chỉ định phổ biến. Tùy vào mức độ nghiêm trọng của cơn hen, bác sĩ sẽ xem xét chỉ định loại thuốc phù hợp cho trẻ. Nếu nghi ngờ trẻ bị hen hoặc mắc bệnh lý về đường hô hấp, ba mẹ hãy đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín như chuyên khoa Nhi thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để bác sĩ kiểm tra và tư vấn cụ thể hơn. Lưu ý: Các bậc phụ huynh không tự ý dùng thuốc cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ. 

Để đặt lịch khám tại MEDLATEC, Quý khách vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.