1. Bị cứng khớp gối sau phẫu thuật là gì? 

Khớp gối bị cứng là một trong những biến chứng khá phổ biến sau phẫu thuật thay khớp, phục hồi dây chằng, điều trị chấn thương tại vùng đầu gối. Khi đó, bệnh nhân thường không thể co hoặc duỗi thẳng chân, khiến việc di chuyển, vận động trở nên khó khăn.

Bị cứng khớp gối sau phẫu thuật khiến việc di chuyển trở nên khó khăn

Nếu không được can thiệp xử lý, bệnh nhân có thể phải đối mặt với di chứng, ảnh hưởng đến khả năng vận động về sau. 

2. Nguyên nhân khiến khớp gối bị cứng sau phẫu thuật 

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng khớp gối bị cứng sau phẫu thuật có thể là do: 

• Kiểm soát đau sau phẫu thuật bị gián đoạn: Sau phẫu thuật, bệnh nhân thường phải dùng thuốc giảm đau trong một thời gian. Tuy nhiên trong một vài trường hợp do ảnh hưởng của tác dụng phụ, bệnh nhân phải tạm ngừng dùng thuốc. Sự gián đoạn trong việc kiểm soát cơn đau dễ khiến bệnh nhân ngại vận động, tăng nguy cơ cứng khớp gối. 
• Không tuân thủ phác đồ trị liệu sau phẫu thuật: Để hạn chế tình trạng cứng khớp sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn. Trường hợp không tuân thủ, khớp gối dễ bị cứng lại, kém linh hoạt. 
• Tình trạng nhiễm trùng: Sau phẫu thuật, bệnh nhân có nguy cơ phải đối mặt với biến chứng nhiễm trùng, dễ dẫn đến cứng khớp. 

Việc gián đoạn sử dụng thuốc giảm đau có thể làm tăng nguy cơ cứng khớp 

3. Các phương pháp điều trị 

Tình trạng cứng khớp gối sau phẫu thuật thường được can thiệp bằng tập vật lý trị liệu hoặc một số phương pháp khác. Cụ thể như:

3.1. Tập vật lý trị liệu

Sau khi phẫu thuật một thời gian, bệnh nhân cần tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng khớp gối. Mục đích chính của phương pháp này là phục hồi khả năng vận động linh hoạt của khớp gối, đồng thời kích hoạt cơ bắp, giúp cơ thể vận động dễ dàng hơn. 

Ban đầu, bệnh nhân nên thực hiện các bài tập theo hướng dẫn của chuyên viên vật lý trị liệu. Trong quá trình luyện tập bạn cần lưu ý: 

• Duy trì tư thế thoải mái và an toàn. 
• Có thể thay đổi tư thế, bắt đầu di chuyển dưới sự hỗ trợ của chuyên viên. 
• Tập đi lại trên nền phẳng hoặc lên xuống cầu thang theo sự hướng dẫn của bác sĩ để khớp gối linh hoạt hơn. 
• Duy trì áp dụng biện pháp kiểm soát cơn đau và giảm tình trạng sưng viêm. 

Tập vật lý trị liệu sau phẫu thuật sẽ giúp khớp gối linh hoạt hơn

3.2. Vận động trong trạng thái gây mê

Với phương pháp này, bệnh nhân sẽ được gây mê. Sau đó, bác sĩ bắt đầu giúp khớp gối vận động, nhằm loại bỏ mô sẹo. Tuy nhiên, phương pháp phục hồi khớp gối này có thể tiềm ẩn nguy cơ gãy xương. Bởi khi tập vận động trong trạng thái gây mê, bệnh nhân sẽ không cảm nhận được cơn đau, cảnh báo kịp thời triệu chứng cho bác sĩ. 

3.3. Phẫu thuật loại bỏ mô sẹo

Kỹ thuật điều trị này thường được áp dụng nếu phác đồ tập vật lý trị liệu không đạt hiệu quả như mong đợi. Phẫu thuật cắt bỏ mô sẹo có thể giúp khớp gối vận động linh hoạt hơn. 

Trong một số trường hợp, bệnh nhân cần phẫu thuật loại bỏ mô sẹo

3.4. Thay khớp gối

Nếu phác đồ tập vật lý trị liệu và các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định thay khớp gối. Ngoài ra, kỹ thuật điều trị này cũng thường được chỉ định trong trường hợp khớp gối bị lệch, khó phục hồi. 

4. Khi nào nên bắt đầu tập phục hồi chức năng giúp khớp gối linh hoạt hơn? 

Tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật nên bắt đầu thực hiện khi bệnh nhân đã dần tỉnh táo. Trong thời gian đầu, bệnh nhân luôn phải tập luyện dưới sự giám sát, hướng dẫn của nhân viên y tế. Quá trình tập phục hồi chức năng thường chia thành 3 giai đoạn, cụ thể là:

• Giai đoạn 1 (từ 1 đến 2 tuần): Tập trung kiểm soát triệu chứng đau, tình trạng phù nề, giúp khớp gối gập/duỗi trong phạm vi 0° đến 100°. Ngoài ra, việc luyện tập trong giai đoạn này còn giúp cải thiện sức mạnh cơ, hỗ trợ bệnh nhân tự di chuyển bằng dụng cụ hỗ trợ như nạng hoặc khung tập đi.
• Giai đoạn 2 (từ 2 đến 5 tuần): Những bài tập trong giai đoạn này vẫn tập trung vào việc giảm đau, giảm phù nề. Khớp gối lúc này cần mở rộng vận động trong phạm vi từ 0° đến 115°. Đồng thời, các bài tập áp dụng có phần nâng cao hơn giai đoạn trước nhằm tăng cường sức mạnh các cơ, giúp bệnh nhân tự thực hiện sinh hoạt hàng ngày. 
• Giai đoạn 3 (từ 6 đến 8 tuần): Thúc đẩy khớp gối mở rộng phạm vi vận động từ 0° đến 120°. Bài tập áp dụng lúc này cần thúc đẩy sức mạnh của hệ thống cơ liên quan, giúp bệnh nhân quay trở lại sinh hoạt bình thường, không cần người hỗ trợ. 

Tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật khớp gối thường chia thành 3 giai đoạn chính

5. Một vài lưu ý sau phẫu thuật 

Để quá trình phục hồi khớp gối sau phẫu thuật không bị gián đoạn, bạn cần lưu ý:

• Tuân thủ phác đồ tập vật lý trị liệu sau phẫu thuật theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn. 
• Có thể chườm lạnh để kiểm soát cơn đau trong quá trình luyện tập. Bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi áp dụng biện pháp giảm đau này. 
• Nên kê cao chân để phòng ngừa tình trạng viêm sưng. 
• Tích cực thay đổi tư thế, co/duỗi liên tục. 
• Nên đeo tất áp lực nếu được bác sĩ chỉ định. 
• Chú ý theo dõi biểu hiện của cơ thể sau phẫu thuật để kịp thời thông báo cho bác sĩ. 

Nhìn chung, bị cứng khớp gối sau phẫu thuật không phải biến chứng quá nghiêm trọng nếu bệnh nhân kịp thời được can thiệp. Thông qua quá trình tập phục hồi, khớp gối có thể co/duỗi linh hoạt hơn, giúp cơ thể phục hồi chức năng vận động vốn có. 

Mặt khác, để hạn chế tình trạng bị cứng khớp gối sau phẫu thuật, bạn nên lựa chọn cơ sở y tế điều trị, thực hiện phẫu thuật uy tín. Một trong những địa chỉ bạn có thể tham khảo và lựa chọn là chuyên khoa Cơ xương khớp thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC với bề dày kinh nghiệm gần 30 năm. Đơn vị quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giỏi, được đầu tư trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh đồng bộ nhập khẩu từ Đức, Thụy Sĩ, Hoa Kỳ,... cùng với đó là Trung tâm Xét nghiệm chuẩn ISO 15189:2022 và chứng chỉ CAP. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được hỗ trợ 24/7.