1. Thiếu máu não thoáng qua là gì và sự nguy hiểm

Thiếu máu não thoáng qua hay Transient Ischemic Attack (TIA) được hiểu là hiện tượng máu vận chuyển lên não bộ bị giảm lưu lượng tưới máu tạm thời. Vì chỉ bị gián đoạn trong thời gian ngắn nên não hầu như không bị tổn thương nghiêm trọng. Các triệu chứng diễn ra đột ngột khoảng dưới 30 phút sau đó phục hồi hoàn toàn. 

Thiếu máu não thoáng qua đơn giản là tình trạng gián đoạn máu cung cấp lên não bộ

Tuy nhiên, cũng không vì thế mà mọi người được phép chủ quan, xem thường. Bởi thiếu máu não thoáng qua có khả năng là báo hiệu của cơn đột quỵ nguy hiểm hơn. Theo thống kê trong những năm gần đây, có đến 2/5 người đột quỵ từng gặp phải tình trạng thiếu máu não.

Như vậy, người từng bị thiếu máu não thoáng qua nằm trong nhóm nguy cơ cao bị đột quỵ. Cơn đột quỵ có thể diễn ra sau khi xuất hiện cơn thiếu máu khoảng vài ngày hoặc vài tuần. Chính vì vậy, nếu nhận thấy dấu hiệu của tình trạng thiếu máu não tạm thời, bạn tuyệt đối không nên chủ quan mà hãy nhờ đến sự giám sát của người thân, đi khám càng sớm càng tốt.

2. Dấu hiệu đặc trưng của tình trạng thiếu máu thoáng qua

Triệu chứng của tình trạng thiếu máu não thoáng qua chỉ diễn ra chớp nhoáng. Thường thì những triệu chứng này hầu như sẽ biến mất sau khoảng 1 giờ hoặc chưa đến. Với số ít trường hợp khác, một số triệu chứng khó chịu có khả năng kéo dài đến 1 ngày (theo NHS).

Dưới đây là những dấu hiệu đặc trưng nhất của tình trạng thiếu máu thoáng qua:

-         Đột ngột khó giao tiếp (nói lắp bắp).

-         Thị lực bất ngờ suy giảm, 1 hoặc cả 2 bên mắt mờ nhòe.

-         Đau đầu, choáng váng, mất thăng bằng khi di chuyển.

-         Một bên cơ thể bị liệt hoặc yếu.

-         Một bên mặt bị méo.

Đau đầu - dấu hiệu đặc trưng của tình trạng thiếu máu não 

3. Các nhóm nguyên nhân chính dẫn đến thiếu máu thoáng qua

3.1. Nguyên nhân hình thành cơ bản

Thiếu máu não tạm thời và đột quỵ có mối liên hệ khá mật thiết. Theo đó, máu cung cấp lên não bị gián đoạn thường là do sự xuất hiện các khối máu đông, động mạch dần bị hẹp lại. Lúc này, từng mảng xơ vữa dần tích tụ, tạo điều kiện cho cục máu đông xuất hiện.

Các khối máu đông bám vào động mạch làm máu vận chuyển lên não bị gián đoạn

Những cục máu đông mới hình thành có xu hướng bám vào động mạch, khiến tốc độ luân chuyển máu bị chậm lại, dẫn đến hiện tượng thiếu máu não thoáng qua (theo NIH, trang web của chính phủ Mỹ).

3.2. Yếu tố tác động, gia tăng nguy cơ

3.2.1. Yếu tố nguy cơ không thể can thiệp

Một số yếu tố nguy cơ không thể can thiệp có thể làm tăng rủi ro xuất hiện tình trạng thiếu máu não thoáng qua. Chẳng hạn như:

-         Gen di truyền: Người sinh ra trong gia đình có người bị chứng thiếu máu não, đột quỵ thường có nguy cơ cao mắc phải chứng thiếu máu não thoáng qua.

-         Tuổi tác: Khi bước sang tuổi 50, tình trạng thiếu máu não có thể diễn ra thường xuyên hơn.

-         Từng có tiền sử bị thiếu máu não thoáng qua: Người từng bị thiếu máu não thoáng qua là nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc phải tình trạng bệnh lý này.

-         Bệnh lý hồng cầu hình liềm: Người bị bệnh này, lượng oxy trong máu có xu hướng thấp hơn bình thường, ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu.

Từ sau độ tuổi 50, tình trạng thiếu máu não có thể diễn ra thường xuyên hơn

3.2.2. Yếu tố có thể can thiệp

Bên cạnh nhiều yếu tố không thể can thiệp thì vẫn còn một vài yếu tố có thể kiểm soát, giúp giảm sự xuất hiện của chứng thiếu máu lên não tạm thời. Chẳng hạn như:

-         Chỉ số huyết áp.

-         Lượng cholesterol trong máu.

-         Bệnh lý liên quan đến tim mạch.

-         Bệnh lý đái tháo đường.

-         Tình trạng thừa cân béo phì.

Những yếu tố trên có thể kiểm soát thông qua sự thay đổi trong thói quen sinh hoạt, can thiệp bằng cách dùng thuốc.

4. Phương pháp chẩn đoán và điều trị

4.1. Chẩn đoán

Nếu nhận thấy cơ thể có dấu hiệu bị thiếu máu não, bạn cần nhanh chóng nhờ người giúp đỡ đưa đến cơ sở y tế. Trường hợp không may bị đột quỵ, thời gian “vàng” để xử lý là từ 3 đến 5 giờ đầu tiên, chậm nhất là 6 đến 24 giờ.

Chụp CT kiểm tra não bộ để chẩn đoán tình trạng">

Chụp CT kiểm tra não bộ để chẩn đoán tình trạng

Để xác định tình trạng thiếu máu não tạm thời, bác sĩ cần dựa vào triệu chứng lâm sàng của người bệnh. Cùng với đó là một số xét nghiệm cần thiết như xét nghiệm máu, đo nhịp tim,... Đồng thời, người bệnh cũng được chỉ định chụp CT, chụp MRI sau khi thăm khám lâm sàng.

4.2. Điều trị

Phác đồ điều trị thiếu máu não cụ thể phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý, cơ địa của từng người bệnh. Nếu tình trạng thiếu máu não chưa quá nghiêm trọng, bác sĩ thường chỉ định cho người bệnh dùng một số loại thuốc. Chẳng hạn như thuốc chống đông máu, thuốc kiểm soát huyết áp, ngăn chặn tiếp nạp tiểu cầu,... nhằm hạn chế sự xuất hiện của các cơn đột quỵ.

Phần lớn người bị thiếu não mức độ nhẹ đều chỉ cần dùng thuốc

Còn với trường hợp thiếu máu não kèm hiện tượng hẹp động mạch từ mức độ vừa đến nặng, người bệnh thường được chỉ định phẫu thuật. Đây là phẫu thuật loại bỏ nội mạc động mạch cảnh, cốt để hạn chế khả năng tái phát.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể được chỉ định làm thủ thuật đặt stent hoặc nong mạch cảnh. Tác dụng chính khi thực hiện những thủ thuật này là duy trì cho động mạch luôn ở trạng thái mở, đảm bảo máu lưu thông thuận lợi.

5. Cách chủ động phòng ngừa chứng thiếu máu thoáng qua

Người nằm trong nhóm nguy cơ bị thiếu máu não, đột quỵ, có thể chủ động phòng tránh thông qua điều chỉnh thay đổi thói quen sinh hoạt, kết hợp dùng thuốc. Cụ thể như:

-         Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Trường hợp cần dùng thuốc theo toa, người bệnh phải tuân thủ chỉ định của bác sĩ.

-         Khám sức khỏe định kỳ: Mọi người nên duy trì khám sức khỏe định kỳ ít nhất 2 lần mỗi năm. Nếu nhận thấy cơ thể xuất hiện dấu hiệu bất thường, bạn hãy đi khám càng sớm càng tốt.

-         Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh: Ưu tiên bổ sung vitamin, khoáng chất từ trái cây và rau xanh. Đồng thời, mọi người cần hạn chế tiêu thụ muối, chất béo và các chất kích (rượu bia, thuốc lá).

-         Tập thể dục mỗi ngày: Nhằm hạn chế tình trạng thừa cân.

Một địa chỉ thăm khám và điều trị tình trạng thiếu máu não bạn có thể lựa chọn là chuyên khoa Thần kinh thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Sau gần 30 năm hoạt động, Hệ thống Y tế MEDLATEC đã tiếp nhận hỗ trợ điều trị rất nhiều ca bệnh bị thiếu máu não, đột quỵ. Các khách hàng đều đánh giá cao dịch vụ thăm khám, chữa trị tại đây.

Những thế mạnh nổi trội của MEDLATEC phải kể đến là:

-         Trung tâm Xét nghiệm hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189:2012, được cấp chứng nhận CAP từ Hiệp hội Bệnh học Hoa Kỳ.

-         Hệ thống trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh như máy siêu âm, máy chụp x-quang, máy CT, MRI,... tiên tiến, nhập khẩu từ Hoa Kỳ và châu Âu giúp quá trình chẩn đoán diễn ra nhanh chóng, chính xác.

-         Tập hợp đội ngũ chuyên gia hàng đầu, bác sĩ giỏi chuyên môn, nhân viên y tế tận tâm.

Thiếu máu não thoáng qua mặc dù không để lại tổn thương nghiêm trọng ngay tức thì, nhưng đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang gặp vấn đề. Nếu cơ thể xuất hiện triệu chứng của tình trạng thiếu máu não, bạn nên đi khám sớm. Để đặt lịch khám, Quý khách có thể gọi đến số 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được hỗ trợ.